Μια βασική αρχή των επιχειρήσεων λέει πως στόχος κάθε υγιούς εταιρίας είναι να διευρύνει το πελατολόγιό της. Το πράγμα συνήθως λειτουργεί ως εξής: περισσότεροι πελάτες σημαίνει μεγαλύτερος κύκλος εργασιών, περισσότερα κέρδη και σταθερή εταιρική ανάπτυξη.
Αν και στις ποδοσφαιρικές εταιρίες - και δη στην Ελλάδα - υπάρχουν πολλές ιδιαιτερότητες, η λογική εξακολουθεί να παραμένει η ίδια. Μεγαλύτερο οπαδικό/φίλαθλο κοινό σημαίνει περισσότερα έσοδα και - κυρίως - μεγαλύτερη εμπορική υπεραξία, που εξαργυρώνεται με καλύτερα τηλεοπτικά συμβόλαια και γενναιότερα χορηγικά/διαφημιστικά πακέτα. Εξασφαλίζονται, λοιπόν, πιο εύρωστα έσοδα για την ομάδα αυξάνοντας τις πιθανότητες αγωνιστικών επιτυχιών.
Πώς όμως μπορεί μια Π.Α.Ε. να γιγαντωθεί οπαδικά και να αποκτήσει περισσότερα ερείσματα στο φίλαθλο ακροατήριο;
Μια εύκολη απάντηση είναι: μέσω των αγωνιστικών της επιτυχιών. Ο πρόεδρος/ιδιοκτήτης ρίχνει λεφτά, φτιάχνει καλή ομάδα που φέρνει εντυπωσιακά αποτελέσματα και δημιουργεί καινούργιους φιλάθλους.
Κι όμως, αυτή η προφανής - για πολλούς - απάντηση δεν είναι απαραίτητα και η σωστή. Αντιπαραδείγματα αποτελούν ο Ατρόμητος και ο Αστέρας Τρίπολης, που παρά την οικονομική τους ευρωστία και τις εξαιρετικές πορείες στο πρωτάθλημα τα τελευταία χρόνια, δεν μπόρεσαν να γιγαντωθούν οπαδικά.
Ο.Φ.Η. και δημιουργία φιλάθλων
Αντιπαράδειγμα αποτελεί κι ο ίδιος ο Ο.Φ.Η: η πιο πρόσφατη οπαδική του έκρηξη συνέπεσε με τον υποβιβασμό του στη Β’ Εθνική, το 2009. Κι ενώ βυθιζόταν αγωνιστικά και διοικητικά, μέσα σε χρέη και ανύπαρκτες αγωνιστικές επιτυχίες, το φίλαθλο κίνημά του ακολούθησε αντίστροφη πορεία· η ομάδα μπόρεσε να δημιουργήσει πάμπολλους καινούργιους οπαδούς και το γήπεδό της να έχει σταθερά μια από τις μεγαλύτερες πληρότητες στην Ελλάδα.
Project και συγκριτικά επικοινωνιακά πλεονεκτήματα
Σήμερα στον Ο.Φ.Η συμβαίνουν κοσμογονικές αλλαγές, που δημιουργούν στην εταιρία σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στην προσπάθεια που (θα έπρεπε να) κάνει, προκειμένου να αυξήσει το πελατολόγιό της, δίχως να περιμένει πρώτα να έρθουν οι αγωνιστικές επιτυχίες. Μερικά από αυτά τα πλεονεκτήματα είναι:
Α) Στο ηθικά απαξιωμένο και πολιτισμικά ξεπεσμένο ελληνικό ποδόσφαιρο, ο Ο.Φ.Η. ευαγγελίζεται και υλοποιεί ευρωπαϊκές πρακτικές κομίζοντας ταυτόχρονα και καινούργια ήθη: επενδύει στις υποδομές του, ασχολείται μονάχα με το ποδόσφαιρο, δε συμμετέχει σε παρασκηνιακές διεργασίες, δε διαπλέκεται με άλλες ΠΑΕ, δεν ασχολείται με τη διαιτησία, προσφέρει πραγματική φιλοξενία στον αντίπαλο, διοικείται από ανθρώπους με ποδοσφαιρικό πολιτισμό και αξιοπρέπεια, κ.ά.
Αυτά τα καινούργια ήθη δημιουργούν αυτόματα μια θετική προδιάθεση προς τον Ο.Φ.Η. σε μια υπολογίσιμη ομάδα φιλάθλων ανά τη χώρα, οι οποίοι έχουν στρέψει την πλάτη στον παρασιτισμό και τη σήψη του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η Π.Α.Ε. Ο.Φ.Η., με το κατάλληλο μάρκετινγκ και τη σωστή επικοινωνία (βλ. παρακάτω), θα μπορούσε να δημιουργήσει καινούργιους φιλάθλους μέσα από αυτή την μεγάλη δεξαμενή των απογοητευμένων, εκμεταλλευόμενη απλώς το ποδοσφαιρικό της αφήγημα.
Β) Η κολοσσιαία επένδυση που συντελείται στα τμήματα υποδομής της Π.Α.Ε. Ο.Φ.Η δημιουργεί μια πρωτοφανή - για τα ελληνικά δεδομένα - συγκέντρωση τεχνογνωσίας και εμπειρίας, επάνω στο κομμάτι των ακαδημιών και του τρόπου δουλειάς στις μικρότερες ηλικίες.
Αυτό το γεγονός συσσωρεύει ένα τεράστιο επικοινωνιακό κεφάλαιο για την εταιρία, μιας και θα διαχειρίζεται ένα μοναδικό project στο είδος του στην ελληνική επικράτεια. Θα έχει δηλαδή δημιουργήσει ένα μονοπωλιακό προϊόν, για να το δούμε με οικονομικούς όρους. Με την απαραίτητη εξωστρέφεια και τις κατάλληλες κινήσεις marketing (βλ. παρακάτω) το project δύναται από μόνο του να δημιουργήσει από συμπαθούντες τον Ο.Φ.Η., μέχρι φανατικούς θιασώτες και οπαδούς.
Γ) Αν η επένδυση στον Ο.Φ.Η. επεκταθεί και στον τομέα του αθλητικού τουρισμού, όπως έχει διαφανεί από όσα έχουμε ακούσει ως σήμερα, αμέσως η εταιρία θα βρεθεί να ηγείται σε μια καινούργια αγορά στην Ελλάδα, οπότε θα μπορέσει να κεφαλαιοποιήσει - μεταξύ άλλων - και τα αντίστοιχα επικοινωνιακά οφέλη, όπως περιγράψαμε και στην ενότητα Β.
Δεν είναι δύσκολο λοιπόν να συμπεράνουμε ότι ο Ο.Φ.Η., εξ αιτίας του project και μόνο, μπορεί - και πρέπει - να σκέφτεται τη διεύρυνση του φίλαθλου κινήματός του (άρα και των δυνάμει πελατών της εταιρίας) σε πανελλαδική, πια, εμβέλεια. Κι όλα αυτά δίχως να λάβουμε υπόψη τις (αναμενόμενες) μελλοντικές αγωνιστικές επιτυχίες της ομάδας αλλά ούτε και τις διαχρονικές δυνατότητες διείσδυσης στο κρητικό φίλαθλο κοινό, για λόγους ανεξάρτητους με το project (εντοπιότητα, συναισθηματικό δέσιμο, σύνδεση του brand του Ο.Φ.Η. με την Κρήτη κ.ά).
Κινήσεις ανάδειξης
Φυσικά, όλες οι παραπάνω προοπτικές που διαγράφονται δεν πρόκειται να υλοποιηθούν από μόνες τους - τουλάχιστον όχι σε όλο τους το εύρος. Χρειάζεται όραμα, στοχοθεσία και πλάνο από την ίδια την εταιρία. Ίσως και μια (μικρή, αναλογικά) επένδυση στον επικοινωνιακό τομέα, που θα συνέβαλε στο να καταγραφούν και στο πελατολόγιο της εταιρίας (φίλαθλοι, οπαδοί, συμπαθούντες, κ.ά) τα οφέλη της (μεγάλης) επένδυσης στις υποδομές της ομάδας.
Οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να συμβεί αυτό είναι θέμα άλλης εξειδικευμένης ανάλυσης, παρόλα αυτά μπορούμε να κάνουμε ορισμένες ενδεικτικές αναφορές:
- Μόνιμη και σταθερή εξωστρεφή παρουσία της εταιρίας στα κεντρικά Μ.Μ.Ε μέσω της στελέχωσης και λειτουργίας ενός γραφείου στην Αθήνα, με έμφαση στην προβολή της δουλειάς που γίνεται στον Ο.Φ.Η. και της διαφορετικής νοοτροπίας που κυριαρχεί στην ομάδα. Στο παρωχημένο ελληνικό ποδόσφαιρο, η διαφορετικότητα από μόνη της αποτελεί πόλο έλξης για τα media. Ο συγκεκριμένος χώρος θα μπορούσε να λειτουργήσει και σαν στρατηγείο της εταιρίας στο κέντρο λήψης των αποφάσεων, να προετοιμάζει χορηγικές επαφές, να κάνει lobbying, κ.ά.
- Μόνιμη και σταθερή επαφή της εταιρίας με τις οργανωμένες δομές των φιλάθλων της ομάδας. Υποβοήθηση και ενθάρρυνση στην ενδεχόμενη αναβάθμισή τους, τον εύρυθμο τρόπο λειτουργίας τους, τον εναρμονισμό και την εξοικείωση του υπάρχοντος φίλαθλου δυναμικού της ομάδας με τη φιλοσοφία του project, την προσέλκυση νέων μελών, την ανάπτυξη κοινωνικών και πολιτιστικών πρωτοβουλιών, πάντοτε με γνώμονα τη γιγάντωση του σήματος του Ο.Φ.Η. και με διασφάλιση του ανεξάρτητου ρόλου και λόγου τους.
- Διοργάνωση σεμιναρίων και camp ανά την Ελλάδα, για την ανάδειξη του έργου που συντελείται στα τμήματα υποδομής της ομάδας, συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα και εκπαιδευτικές δομές, εκπαιδευτικά προγράμματα για νέους προπονητές που θέλουν να ασχοληθούν με τις ακαδημίες.
- Μόνιμη συνεργασία με θεσμικούς φορείς σε θέματα εταιρικής ευθύνης.
Κι ένα συμπέρασμα
Προφανώς, σε φιλολογικό επίπεδο οι καταγραφές και οι αναλύσεις δείχνουν ευκολότερες, απ’ ότι στην πρακτική τους εφαρμογή.
Παρόλα αυτά, με την παρούσα ανάλυση επιχειρήσαμε να καταδείξουμε το παρακάτω αδιαμφισβήτητο γεγονός: στον Ο.Φ.Η. αυτή τη στιγμή, ως παράπλευρη συνέπεια της υλοποίησης του project και της φιλοσοφίας των ανθρώπων της ομάδας, συσσωρεύεται ένα τεράστιο επικοινωνιακό κεφάλαιο που μπορεί να φέρει νέους φιλάθλους στην ομάδα, να μεγαλώσει την πελατειακή βάση της εταιρίας και να οδηγήσει τον Ο.Φ.Η. ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στην αυτάρκεια.
Μακάρι το κεφάλαιο αυτό να αξιοποιηθεί όσο υπάρχει η δυναμική του, πριν η φθορά του χρόνου και η αδράνεια της συνήθειας - μοιραία - το αποδεκατίσουν.
