Κι εκεί που είχα αρχίσει να αποδέχομαι, με μια σχετική δυσθυμία, ότι θα κάθομαι άεργος δίπλα στη θάλασσα, να απολαμβάνω την ομάδα μου να προοδεύει, έχοντας το εξειδικευμένο - και σχετικά υπερτροφικό για Ελλάδα - προσωπικό της, να επιλύει τα προβλήματα, αίφνης όλα πύρωσαν, ζωντάνεψαν ή σκοτείνιασαν για κάποιους. ΟΦΗ είμαστε τελικά, ευχή και κατάρα!

Είχα σκοπό, εδώ και καιρό, να κάνω μια αποτίμηση της χρονιάς που πέρασε, όμως λίγο η ολιγωρία και άλλες υποχρεώσεις, λίγο ο περίεργος και fast track τρόπος που τέλειωσε η ποδοσφαιρική χρονιά και αρχίζει η επόμενη και λίγο η πλημμυρίδα αποτιμήσεων, με εμπόδισαν. Μια όμως που ξαφνικά προέκυψαν κι άλλα ζέοντα, ας τα χωρέσω όλα, συντομευμένα, σ’ ένα κείμενο.

Η ομάδα πέτυχε ένα στόχο που δεν περιμέναμε. Την έκτη θέση και έξοδο στην Ευρώπη, μόλις στον πρώτο χρόνο της νέας εποχής. Η ομάδα προσπάθησε να παίξει και πολλές φορές το κατάφερε, ένα παιχνίδι σύγχρονο, κατοχής, κυριαρχίας και αυτοματισμών. Υπήρξαν φορές, που πραγματικά έπαιζε σε πρωτοφανή βαθμό, by the book και μάλιστα με ρόστερ που είχε εμφανείς αδυναμίες.

Αργά, αλλά επίμονα και σταθερά, κατάφερε η ομάδα, ως οργανισμός, να αποκτήσει ένα διακριτό προφίλ, στο χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ένα προφίλ πολιτισμού, ήθους και ηθικής, συγχρόνως δε και εργασιακού πολιτισμού. Με εμμονή στην ανάδειξη του ποδοσφαίρου ως κοινωνικό γεγονός και ως χώρο ηθικού επιχειρείν. Προφίλ πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα, όπου βασιλεύει η απαιδευσιά, ο ωμός ελληνικός υπόκοσμος και ανώκοσμος, η καταστρατήγηση κάθε έννοιας σεβασμού στους Κανόνες του Παιχνιδιού. Ο ΟΦΗ κέρδισε αναγνώριση, συχνά και ζήλεια, από φίλους του ποδοσφαίρου και άλλων ομάδων. Ουσιαστικά, μια έξυπνη λίγκα θα μπορούσε να τον χρησιμοποιήσει ως ΠΡΕΣΒΕΥΤΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ, ως ειρηνοποιό και να τον χρησιμοποιήσει σε ομάδες διαπραγμάτευσης ή μεσίτευσης, για πολλά ζητήματα (σε επουσιώδη έγινε, στα ουσιώδη προφανώς δε … συμφέρει).

Για πρώτη φορά, μετά από δεκαετίες, υπάρχει σταθερό οικονομικό πλαίσιο, με κάποιον να χρηματοδοτεί με συνέπεια και πλουσιοπάροχα, για τα ελληνικά δεδομένα (με μηδενικά έσοδα τους τελευταίους μήνες), μια πολυπρόσωπη δομή και ένα σχέδιο προοπτικής.

Μετά από πολλά, μα πάρα πολλά χρόνια, δεν αισθάνθηκα ντροπή για κάτι, ούτε για την ομάδα, ούτε για τους διοικούντες. Για πόσες, άραγε, ομάδες και τους διοικούντες τους, μπορεί να ειπωθεί κάτι ανάλογο;

Η πιο προφανής αποτυχία και αδυναμία της ομάδας, να ξεκινήσουμε χωρίς κανένα κανονικό στόπερ και στη συνέχεια να αποκτήσουμε τον Κουτρουμπή(;), για την οποία καταφέρθηκα πολλάκις, αποδείχτηκε σωτήρια... Τι θα είχαμε, άραγε, να συζητάμε τόσες μέρες, αν είχαμε ΚΑΙ στόπερ; Η χρονιά θα ήταν ανιαρή!

Σ’ ένα περιβάλλον όπως το ελληνικό, όπου οι θεσμοί δε λειτουργούν όπως πρέπει, αποτελώντας απλά το άλλοθι μιας εύρυθμης λειτουργίας και οι κανόνες του παιχνιδιού παραβιάζονται χρόνια τώρα, με τον πιο ωμό τρόπο, εμείς επιλέξαμε να πράττουμε με τυφλή πίστη σε αυτούς και προσκόλληση στις αρχές μας, ωσάν να ζούμε στην Ελβετία. Χωρίς καμία ‘στοχαστική προσαρμογή’.

Καλούσαμε και φιλοξενούσαμε αδιακρίτως οπαδούς ομάδων, χωρίς επιλογή, χωρίς κριτήριο, χωρίς προβλεπτικότητα για μείζονα αγαθά που διακυβεύονταν (βλέπε: "Τ’ απομεινάρια μιας μέρας").

Ενώ διεκδικούμε την αναβάθμιση του ποδοσφαίρου και την ισοτιμία, δε σχολιάσαμε καν, πόσο μάλλον να διαμαρτυρηθούμε, τη σύγκληση του κονκλαβίου των 4 ισχυρών, εν είδει κτητόρων και προστατών (νταβατζήδων-καταστροφέων) που καλούνται να αποφασίζουν και να επιλύουν τα ζητήματα του ποδοσφαίρου. Ανεχτήκαμε τους διαφορετικούς όρους και σταθμά, στον ορισμό Ελλήνων και ξένων διαιτητών.

Σε όλα αυτά έλειψε η φωνή μας και δεν εννοώ μια φωνή ‘Κούγια’, αλλά μια φωνή προβληματισμού και προτάσεων, έναν κάποιο δημόσιο λόγο επιπέδου. Καμιά φορά μου θυμίζουμε Σωτηρακόπουλο σε περιγραφή… ‘Σοβαρός’, περιγράφει αποδεχόμενος πάντα ό,τι σφυρίζει ο διαιτητής και αποφασίζει η Ουέφα. Θα χρειαστεί 2-3 οφθαλμοφανή ριπλέι ή αλλαγή αποφάσεων από την ίδια την Ουέφα, για να αρχίσει να αντεπιχειρηματολογεί, με την ίδια σοβαρότητα.

Οι προπονητές κατάφεραν να διδάξουν και να εμπεδώσουν ένα σύγχρονο τρόπο παιχνιδιού, κερδίζοντας στο ‘μακροπαιχνίδι’, ενίοτε όμως έδειξαν έλλειψη προσαρμοστικότητας στο ‘μικροπαιχνίδι’ του 90λεπτου. Κάποιοι παράμετροι, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαφορά α’ και β’ γύρου, ήταν οι τραυματισμοί κρίσιμων παικτών, η απουσία ικανού αριθμού ηγετικών παικτών και το ότι η ομάδα δεν μπόρεσε να διαχειριστεί, ψυχολογικά, τη βαθμολογική υπεραπόδοση του α’ γύρου. Ήταν κάτι που δεν περίμεναν και βούλιαξαν στο άγχος που γεννήθηκε από την ψυχολογία του αουτσάιντερ, σε αυτή του φαβορί του ματς και στο φόβο «μήπως δεν τα καταφέρουμε και ξεφτιλιστούμε». Δε θα κάνω αναλυτική αποτίμηση παικτών, παρά μόνο θα εκφράσω την ευαρέσκειά μου, για το ότι όλοι (;) πλέον κατάλαβαν ότι οι κορυφαίοι μας είναι οι Νέιρα, Μεγιάδο. Μια μικρή δικαίωση, γιατί όταν το έγραφα εδώ από τα πρώτα πρώτα ματς που αποκτήθηκαν (όταν τραυματίζονταν ή δεν έπαιζαν πάντα όπως θα ήθελαν) λοιδορήθηκαν, κι αυτοί κι εγώ. Υπεραπόδοσαν τέλος, οι Σωτηρίου, Φιγκεϊρέντο (να έλειπαν τα πέναλτι).

Στη χρονιά που έρχεται και παρά τις πολύ δύσκολες, οικονομικά, κοινωνικά και υγειονομικά, συνθήκες, περιμένουμε:

- στα αγωνιστικά / θέση στην εξάδα, εμπέδωση και βελτίωση του υπάρχοντος τρόπου παιχνιδιού, ανάδειξη κάποιων νέων παικτών. Κλήση 2-3 παικτών σε εθνικές ομάδες. Πέρασμα ενός γύρου στην Ευρώπη και παρουσία στους 4 του κυπέλλου, θα είναι υπέρβαση. Στα μεταγραφικά, πολύ καλά έχει αρχίσει η ομάδα - επιτέλους 2 κανονικοί αμυντικοί. Περιμένω ένα φορ, έναν ακραίο αν φύγει ο Σεμέντο, ένα αριστερό μπακ, έναν τερματοφύλακα. Προς το παρόν, σωστότατες οι αποδεσμεύσεις.

- στα οργανωτικά-διοικητικά / εμπλουτισμός ακαδημιών με ταλαντούχους παίκτες, πώληση παίκτη ή παικτών, πρόοδο στο θέμα των εγκαταστάσεων και υποδομών, πιο ενεργό παρουσία στο γίγνεσθαι του ελληνικού ποδοσφαίρου, συνέχιση και εμβάθυνση της κοινωνικής - πολιτισμικής παρουσίας του ΟΦΗ στην Κρήτη, στοχαστικές προσαρμογές όπου χρειάζεται, καλλιέργεια του κόσμου της ομάδας, αλλά και περισσότερη αλληλεπίδραση μαζί του, κάνοντάς τον περισσότερο συμμέτοχο, αν όχι στη λήψη αποφάσεων, τουλάχιστον στον προβληματισμό και τη διαβούλευση (για να χρησιμοποιήσω μια ξεφτιλισμένη λέξη του συρμού).

Για μένα, μέγα δίλημμα και σημείο τήξης θα αποτελέσει, αργά ή γρήγορα, η σύγκρουση με τον τοίχο, εννοώ όταν θα μπλεχτείς στα πόδια αυτών, που νέμονται το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ένα μικρό παράδειγμα: όσο οι θέσεις της Ευρώπης ήταν 5 (και ο ΠΑΟ τιμωρημένος) όλο και κάποιο ψίχουλο περίσσευε ή έπεφτε από το τραπέζι των ‘μεγάλων’. Το ίδιο και όταν τρώγονταν τόσο μεταξύ τους, που κάποιος εξοντωνόταν. Τώρα όμως, που και θεσμικά τους δόθηκε ο ρόλος των ιδιοκτητών, και καθώς οι θέσεις είναι 4, πώς θα δεχτούν να παρεισφρήσει κάποιος άλλος. Και αν αυτός ο άλλος αδικηθεί, πού και πώς θα βρει το δίκιο του; Θα μιλήσει τότε άραγε; Είδαμε και φέτος, πως οι ξένοι διαιτητές ήταν για να μην τρώγονται μεταξύ τους οι 4. Όταν αυτοί (βασικά, για φέτος οι ΟΣΦΠ, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ) έπαιζαν με τους ‘μικρούς’, με τους κομπάρσους, δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα να τους κάνουν bulling ή να τους περάσουν διαιτητική πριονοκορδέλα, αν χρειαζόταν. Και μην κοιτάτε φέτος, που στα πλέι οφ τα πράγματα κύλησαν ήρεμα σχετικά, μια που όλα είχαν κριθεί. Σε αντίθετη περίπτωση, θα ήταν μια μάχη χαρακωμάτων που οι ‘μικροί’ θα πιέζονταν μέχρι θανάτου για να χάσουν ή να επιλέξουν στρατόπεδο.

Θα δούμε τότε αν ο ρόλος του Γκάντι, που επανειλημμένως έχω προσδώσει στην στάση της ΠΑΕ, είναι ικανός για την απελευθέρωση ή έστω την ανάπτυξη; Το εύχομαι.

Στον ομηρικό κόσμο, η λέξη σώμα δεν έχει τη μετέπειτα σημασία της. Σώμα είναι ο νεκρός, το πτώμα του και σήμα είναι ο τάφος του, ο τύμβος ή η στήλη, το μνημείο που ανεγείρεται, τιμητικά, γι' αυτόν και την ψυχή του. Έτσι θα τον ανακαλούν, θα θυμούνται τα έργα και τον βίο του και θα τον τιμούν. Σε έναν κόσμο, κατά κόρον προφορικό, το σήμα (που το αξίζουν μόνο σπουδαίοι), εξασφαλίζει μια κοινωνική και ιστορική αθανασία.

Όσο κι αν ‘αποπέμφθηκε’ ο Όμηρος κι ο κόσμος του από τον Πλάτωνα και το δικό του, όσο κι αν τη θέση των ηρώων και του θυμικού τους, πήραν οι φιλόσοφοι και το έλλογο πνεύμα τους, όσο κι αν το προφορικό έγινε γραπτό και στις μέρες μας οπτικό, όσο κι αν το αρχαϊκό σώμα ζωντάνεψε και το σήμα έγινε σήμα/brand κάθε ‘σώματος’, αθλητικού, εταιρικού, κλπ, συνεχίζουν να συνυπάρχουν εντός μας, όλοι οι κόσμοι. Ειδικά στο χώρο του ποδοσφαίρου, που όχι μόνον αποτελεί μια μεταστοιχείωση του ομηρικού πεδίου και της μάχης, αλλά αν κάτι το διασώζει ακόμα (όσο κι αν προσπαθούν να το απονευρώσουν), είναι αυτός ακριβώς ο ομηρικός του χαρακτήρας.

Το όποιο σήμα λοιπόν, εκπροσωπεί, παραπέμπει, εξιστορεί το σώμα. Έτσι και το σήμα της ομάδας. Είναι ένα τόσο ισχυρό σύμβολο, που αρκεί να το δεις για να την σκεφτείς αυτόματα ή να φορτιστείς. Και η διαχείριση των συμβόλων, στην τέχνη, την ιστορία, τη θρησκεία, την πολιτική, το εμπόριο και τον αθλητισμό, είναι κάτι εξαιρετικά κρίσιμο ή ακόμα και επικίνδυνο, στην οπτική εποχή που ζούμε. Οποιαδήποτε χρήση ή αλλαγή, πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή.

Και εν πρώτοις, τίθεται το ερώτημα. Έχουμε το δικαίωμα να αλλάξουμε το σήμα/σύμβολο ενός οργανισμού, ειδικά αν υφίσταται σχεδόν από την ίδρυσή του (με μικρές παραλλαγές); Δικαιούμαστε να αλλάξουμε το σήμα ενός οργανισμού, επειδή τώρα εμείς κατέχουμε τη διοίκησή του; Μπορούμε να αποφασίζουμε για κάτι, που υπήρχε πολύ πριν από μας και θα υπάρχει και μετά από μας; Νομικά, προφανώς και δικαιούμαστε να το πράξουμε. Αν πρόκειται δε, για κάποια εμπορική εταιρεία, η μόνη σκέψη είναι αν το νέο θα είναι αρκούντως εμπορικό και ελκυστικό. Αν όμως πρόκειται για μια ομάδα (ξέρω, εταιρεία είναι κι αυτή), για το όνομα ή σύμβολο ενός Δήμου (ΑΦΜ έχει κι αυτός), για μια Περιφέρεια, ένα Κράτος…;

Επίτηδες, προφανώς, το τραβάω στα άκρα, για να δείξω πόσο δυσκολεύουν τα πράγματα και τα κριτήρια, όταν τα ζητήματα φορτίζονται πολλαπλώς, πέρα από το αμιγώς οικονομικό. Θα μπορούσαμε π.χ., εμείς οι τωρινοί κάτοικοι της Κρήτης, να αποφασίσουμε την αλλαγή του ονόματος του νησιού, θέτοντάς το σε ψηφοφορία; Πόση είναι η δικαιοδοσία μας;

Αυτά πρέπει να είναι στο μυαλό μας, όταν αποφασίζουμε αλλαγές σε ονόματα ή φορτισμένα σύμβολα. Και να γίνεται ‘μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης’ (δεν εννοώ, συντηρητικά). Τελικά θα μου πείτε, έχουν δικαίωμα ή όχι να αλλάξουν το σήμα της ομάδας;

Έχουν, αλλά πρέπει να το σκεφτούν 2 και 3 φορές, αν θα το ασκήσουν και να εύχονται να είναι τυχεροί, ώστε να είναι καλό το νέο. Να είναι επίσης, απολύτως έτοιμοι, να αντιμετωπίσουν κριτική, για ένα τέτοιο ζήτημα. Κι όχι να στραβομουτσουνιάζουν. Εδώ ασκείται κριτική, για την τρίτη αλλαγή στον αγώνα, δε θα ασκηθεί για την αλλαγή στο σήμα;

Δε θα ισχυριστώ, ότι είχαμε το τέλειο σήμα, μια συνηθισμένη ασπίδα. Ήταν ένα σήμα όμως δεκαετιών, ένα σήμα που πήγαζε από το πρώτο, ένα σήμα που το σχεδιάσαμε σε τετράδια και τοίχους, που κατά καιρούς μαχόμασταν ακόμα και για τις… αναλογίες του, που το είχαμε φορέσει πάνω μας, που παίκτες το είχαν φιλήσει και δείξει, που είχε αποικίσει το υποσυνείδητό μας, που ήταν εύκολα αναγνωρίσιμο, ακόμα κι από παιδιά, που ήταν - εν τέλει - πολλαπλά φορτισμένο (ιδρωμένο, ματωμένο), μια που είχαμε μεγαλώσει μαζί του. Προφανώς, οποιοδήποτε νέο σήμα θα αντιμετωπιζόταν με μια σχετική παγωμάρα ή δυσαρέσκεια, μια και το νέο σήμα θα ήταν και είναι παντελώς αφόρτιστο. Αυτό είναι λογικό και η πρώτη μάχη του με το παλιό, θα ήταν χαμένη από τα αποδυτήρια. Γιατί, επαναλαμβάνω, το νέο θα ήταν παντελώς αφόρτιστο. Δε θα σταθώ λοιπόν σ’ αυτό, αλλά θα προσπαθήσω να εξετάσω αν το νέο σήμα είναι τελικά καλό. Καθόλου εύκολη η κρίση και γεμάτη παγίδες, μια που εμπλέκονται κριτήρια προσωπικά, συναισθηματικά, ιστορικά και αισθητικά. Γι' αυτά που γράφω είμαι γεμάτος αμφιβολίες κι αν κάτι με ενοχλεί, κυρίως, είναι η βεβαιότητα που δείχνουν οι υπεύθυνοι του τμήματος μάρκετινγκ και επικοινωνίας.

Ας επανέλθουμε στον ομηρικό κόσμο. Η ασπίδα δεν ήταν μόνο το σπουδαιότερο όπλο προστασίας, αλλά και το συμβολικότερο, το πιο προσωποποιημένο, το πιο μυθικό. Ήταν το όπλο - ταυτότητα του ήρωα. Η ασπίδα του ενός ήρωα, ήταν διαφορετική από του άλλου και αποσκοπούσε όχι μόνο να εκφράσει τον κόσμο και τα πιστεύω του, να καταγράψει κάτι από την ιστορία του, αλλά και να προξενήσει δέος, σε όποιον την αντίκριζε ή την αντιμετώπιζε. Δεν ήταν τυχαίο ότι ασπίδες είχαν και οι Θεοί. Άρα, μόνο σύμπτωση δεν είναι που ο Όμηρος αφιερώνει 130 (εκατόν τριάντα) στίχους στο Σ’ της Ιλιάδος, για να περιγράψει την ασπίδα του Αχιλλέα.

(καλλιτεχνική απεικόνιση από τον Angelo Monticelli)

Αξίζει να διαβάσει κάποιος την περιγραφή της για να διαπιστώσει, πώς κεφαλαιώνει το φυσικό και ψυχικό κόσμο, στους ομόκεντρους κύκλους της.

Κι η δική μας ασπίδα είναι κυκλική, έχει ομόκεντρους κύκλους, αλλά φευ! Τι εμπεριέχει; 3 (τρεις) φορές το ΟΦΗ!!! Και τη χρονολογία ίδρυσης.

Προφανώς, δε θα ήταν δυνατόν, σε έναν τόσο μικρό κύκλο, να χωρέσουμε την ιστορία της Κρήτης και του ΟΦΗ σε σύμβολα, όμως μια πιο έξυπνη και αφαιρετική απεικόνιση - που μάλιστα θα χρησιμοποιούσε και την ιδέα του δίσκου της Φαιστού που αναφέρθηκε, θα μπορούσε σε σπειροειδή διάταξη και σε λιγότερες σπείρες, να εγγράψει καίρια σύμβολα και στοιχεία (άλλη συζήτηση το ποια και πώς).

Ο κύκλος είναι ένα τέλειο σχήμα, είναι όμως το πιο νοητικό, το πιο εγκεφαλικό, από τα άλλα σχήματα. Δεν αφήνει να εισχωρήσουν γωνίες, κρυψώνες, συναισθήματα. Ιδίως όταν δεν περιέχει τίποτα ή μόνον γράμματα. Αν όμως εμπεριείχε και κάποια παράσταση, ένα, με οποιοδήποτε τρόπο, ψυχικό ξέφωτο, θα ήταν απείρως καλύτερο.

Δεν είναι δυνατόν να περιέχει 3 φορές το ΟΦΗ και μάλιστα με την ανεκδιήγητη πρόσθεση στην επίσημη ονομασία της λέξης Κρήτης. Το όνομα είναι Όμιλος Φιλάθλων Ηρακλείου, όχι Όμιλος Φιλάθλων Ηρακλείου Κρήτης. Συγνώμη, αλλά αυτό μοιάζει με ταχυδρομική δ/νση, που το γράφαμε έτσι για να μην μπερδευτεί με το Ηράκλειο Αττικής! Το μόνο που λείπει ήταν η πρόσθεση, στο σήμα, και του Ταχυδρομικού κώδικα.

Κατανοητό να θέλουμε να τονίσουμε και να συνδέσουμε το ΚΡΗΤΗ. Τι πιο απλό να γράψουμε στον απάνω τομέα το Όμιλος Φιλάθλων Ηρακλείου μόνο, και από κάτω, ξεχωριστά, (εκεί που βρίσκεται τώρα το ΟΦΗ) να γράψουμε ΚΡΗΤΗ ή καλύτερα να σχεδιάσουμε την Κρήτη; Θα ανέπνεε αμέσως λίγο καλύτερα.

Ο δίσκος της Φαιστού, δεν ήταν κακή εκκίνηση έμπνευσης. Σε κάτι αντίστοιχο, με λιγότερες σπείρες, θα έμενε να διαλέξεις μια ενδιαφέρουσα γραμματοσειρά και κάποια ενδιαφέροντα σύμβολα Κρήτης και όχι μόνον.

Ο Γρύπας, αναμφίβολα, είναι ένα ενδιαφέρον σύμβολο. Χρησιμοποιήθηκε όμως αμήχανα και συμπληρωματικά, σαν να ένιωθαν ότι το βασικό σήμα χρειαζόταν ενίσχυση, ψυχική, ιστορική, νοηματική. Δεν είναι άσχημο πίσω στα νούμερα, όμως μοιάζει να εξοβελίστηκε ή να τον χωρέσαμε κι αυτόν, μήπως σωθούμε. Είναι σφάλμα ότι το συμπληρωματικό σου σήμα, είναι πιο ισχυρό από το κύριο. Σαν να μην μπόρεσες να τα πεις όλα με το ΕΝΑ.

Τώρα, αν δεν μπορούσαν να βρουν το ΕΝΑ ή τη φόρμα του, θα μπορούσαν να σκεφτούν μια λύση, που όσο κι αν φαίνεται παραδοσιακή, παραμένει αξεπέραστη. Ένα καλό παράδειγμα αυτού που εννοώ, είναι το ιδιαίτερο σήμα της ALFA ROMEO, στην ασπρόμαυρη εκδοχή του.

Εδώ έχεις πολλούς τομείς που μπορείς να παίξεις. Π.χ. να βάλεις την ΚΡΗΤΗ εκεί που λέει ΜΙΛΑΝΟ. Να βάλεις το σχήμα του νησιού στον ένα κεντρικό τομέα και στον άλλο τον Γρύπα. Να φέρεις οριζόντιους τους κεντρικούς τομείς, αντί κάθετα και άλλα πολλά. Φανταστείτε το, τι ζωή θα αποκτούσε! Με τι χαρά θα πάλευε ένα παιδί να το ζωγραφίσει!

Θα μου πείτε, μα μοιάζει με άλλα, είναι παλιό, όμως παραμένει αξεπέραστο. Και στο ασπρόμαυρο, είναι σπουδαίο. Μήπως το δικό μας, που θέλει να μοντερνίσει, είναι πρωτότυπο; Είναι γοητευτικό; Φυλάττει ιστορία και εκπέμπει ψυχισμό;

Αυτά θα μπορούσα να προτείνω, ως μια εποικοδομητική κριτική, στα πλαίσια μιας σχετικά συμβατικής πρότασης. Διαφορετικά, ας διαλέγαμε κάτι απόλυτα μοντέρνο, ελλειπτικό, αφαιρετικό. Δε θα είχα αντίρρηση να συζητήσω μια τέτοια πρόταση.

Το νέο σήμα όμως, όσο κι αν φαίνεται ενδιαφέρον από κάποια απόσταση, στη φανέλα, δεν έχει κάτι εντός του να συνεγείρει. Είναι ψυχικά ψυχρό. Δεν είναι τυχαίο, που χρειάστηκαν να διαβάσουν ένα σωρό πληροφορίες, για να μας ‘αποκαλύψουν’ το κρυφό του νόημα. Οι πληροφορίες, δυστυχώς, έρχονταν απ' έξω από το σήμα και προσπαθούσαν να επιβληθούν, αντί να έρχονται, να ‘πηγάζουν’ από μέσα.

Τελειώνοντας αυτό το μακροσκελές κείμενο (όσοι παραπονιόσασταν ότι είχα πολύ καιρό να γράψω, την πληρώσατε), θα ήθελα να δώσω, με κάθε ταπεινότητα, μια μικρή συμβουλή σ’ αυτούς που εργάζονται και αποφασίζουν για τον ΟΦΗ μας. Τους αξίζουν πραγματικά συγχαρητήρια και έχουν την ειλικρινή μου εκτίμηση, όμως…

Το ότι έχουν να συγκριθούν και συχνά να αντιμετωπίσουν ή να συγκρουστούν χυδαίους, απαίδευτους, φτωχοδιάβολους απατεώνες του υπόκοσμου ή ‘βοσκικά’ δεινοθήρια του ανώκοσμου, δεν τους κάνει αυτόχρημα σωστούς, έξυπνους ή σοφούς.

Το ότι κάποιοι ‘αγοράσανε μυαλά’ στην Εσπερία, δεν καθιστά κάθε εκσυγχρονιστικό ή μιμητικό τους εγχείρημα, αναγκαίο και επιτυχές. Ούτε χρειάζεται διαρκώς να επιδεικνύουμε έργο, παρά μόνον το χρήσιμο έργο.

Το ότι είναι διαφορετικοί από τους χυδαίους, δεν τους καθιστά πάντα ποιοτικούς.

Αν κάτι με ενοχλεί, όπως ανέφερα και παραπάνω, είναι η βεβαιότητα που εκπέμπουν για κάθε τι και η επικοινωνιακή, ενίοτε, εκστρατεία να πείσουν. Δε χρειάζεται τόση βεβαιότητα, τόση σιγουριά (δε θέλω να νομίσω πως υποκρύπτει ανασφάλεια). Καταλήγει υπεροψία και τα ‘στιβαρά’ επιχειρήματα χάσκουν από ημιμάθεια. Δε χρειάζεται στοίχιση και εξυπνακισμός και μοδάτα εφέ, για κάθε εγχείρημα. Λίγη πραγματική ταπεινότητα δε βλάπτει, ούτε είναι ένδειξη αδυναμίας.

Γνωρίζω μυριάδες μονδέρνους, σπουδαγμένους, νεωτεριστές και ‘ξύπνιους’ λογοτέχνες, που έφαγαν τα μούτρα τους σε μια απελέκητη φράση του αγράμματου Μακρυγιάννη, σ’ ένα στίχο του Σολωμού, που πάσχιζε να γράψει στα ελληνικά. Ο Παπαδιαμάντης δε μεταφράζεται με τίποτα, αλλά συνεχίζει να ζει.

Ο μέγιστος Καζαντζάκης έχει γράψει και έργα και λέξεις, που δεν διαβάζονται πια κι ούτε λειτουργούν, ο σπουδαίος Γκέραρντ έχει κάνει και ποδοσφαιρικά εγκλήματα, ουδείς αψεγάδιαστος. Παραμένουν μεγάλοι.

Κλείνοντας, θα ήθελα να πω, ότι το ζήτημα αν μια παράδοση είναι ζωντανή ή νεκρή, τι είναι αλήθεια ή ψέμα, τι αξίζει να διαφυλάξουμε όπως είναι, τι να αλλάξουμε ή τι να αφήσουμε πίσω, είναι το σπουδαιότερο στην ιστορία και την παράδοση ενός λαού, αλλά και μιας ομάδας. Απλά, πρέπει να προσέχουμε να μην κόψουμε τον μίτο που θα μας βγάζει πάντα από τον λαβύρινθο και θα μας πηγαίνει σ’ ένα σπίτι, που θα μπορούμε ν’ αναγνωρίσουμε.

Υγ1. Πραγματικά, εκτιμώ τους ιθύνοντες και είμαι περήφανος γι' αυτούς. Είναι οι καλύτεροι στο ελληνικό ποδόσφαιρο

Υγ2. Αν υπήρχαν κι άλλοι λόγοι, όπως θέμα δικαιωμάτων και εκμετάλλευσης του σήματος, ας μας έκαναν κοινωνούς

Υγ3. Αντί για μια επικοινωνιακή φιέστα για το σήμα, ίσως να είχε περισσότερο ενδιαφέρον μια έξυπνη συμμετοχή του κόσμου. Δεν είναι ανάγκη να μας κάνετε συμμέτοχους στην απόφαση, στον προβληματισμό όμως; Στο επόμενο ζήτημα, ας ελπίσουμε. Να ’χουμε κι εμείς κάτι να κάνουμε πια (χαχαχα). Αφού τα υπόλοιπα τα επιλύετε εσείς!

Υγ4. Οι φανέλες μου φάνηκαν συμπαθητικές (αν και θα προτιμούσα και μία με λεπτές ρίγες. Με το σήμα αυτό όμως, ξεχνάμε τις ρίγες - δεν μπαίνει)