Η διοίκηση Μπούση, από την πρώτη μέρα πορεύεται με προσήλωση στο πλάνο της και κλειστά αυτιά. Αυτό, κατά κανόνα, είχε αποδειχθεί σωστό. Καθένας έχει επωμιστεί ένα ρόλο και με αυτόν ασχολείται μόνο, χωρίς να ανακατεύεται σε άλλες δουλειές, αλλά και χωρίς να επιτρέπει να ανακατεύονται άλλοι στις δικές του. Ήταν αναγκαίο να γίνει άλλωστε αυτό, για να ξεριζωθούν κακές συνήθειες του παρελθόντος.
Σε κάθε κανόνα όμως, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Μια τέτοια είναι και η υπόθεση του σήματος.
Δε μπορώ να φανταστώ φυσικά, πως όταν τέθηκε το θέμα αλλαγής εταιρικής ταυτότητας, κανείς δεν υπολόγισε ότι θα υπάρχουν αντιδράσεις. Όταν μιλάμε για ένα ποδοσφαιρικό brand, το οπαδικό συναίσθημα, δεν είναι απλά δεδομένο ότι παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά και ζητούμενο να διατηρηθεί, σε μια αλλαγή ταυτότητας.
Επομένως, μπορούμε να υποθέσουμε πως είτε υποτιμήθηκε ή υπολογίστηκε λάθος η αντίδραση, σε μια αλλαγή μπαμ και κάτω, είτε άφησε αδιάφορα τα στελέχη της ΠΑΕ. Επειδή το 2ο σενάριο είναι αυτοκτονικό και εκτός κάθε λογικής, ας συζητήσουμε με βάση το 1ο.
Τι πήγε λάθος
Η διοικητική ομάδα, αποφάσισε να προχωρήσει ως το τέλος την αλλαγή αυτή, χωρίς τη συμμετοχή του κόσμου. Χωρίς καν να στρώσει το έδαφος και να διαμορφώσει ένα κάπως εύκρατο κλίμα. Αυτό δε γνωρίζω γιατί επελέγη. Είναι σνομπισμός, είναι αδιαφορία, είναι ο γενικός τρόπος λειτουργίας και σκέψης, είναι λάθος εκτίμηση; Είναι όλα μαζί;
Ό,τι και να είναι, το αποτέλεσμα είναι ένα. Ο κόσμος ένιωσε ότι αγνοήθηκε. Κυρίως γι’αυτό βλέπουμε ένα τέτοιο χάσμα, ανάμεσα στη διοίκηση και τον κόσμο, για πρώτη φορά.
Ταπεινή μου άποψη είναι, πως οι έντονες αντιδράσεις δεν προκύπτουν τόσο από το αισθητικό κομμάτι, αλλά από τον τρόπο που ήρθε το νέο. Ουρανοκατέβατο και απότομα. Αντί να περάσει ένα μήνυμα «νέα αρχή, όλοι μαζί», βγήκε ένα «αποφασίζω και διατάζω». Μια αλαζονεία. Χωρίς λόγο.
Η διαδικασία, με την οποία φτάσαμε στο νέο σήμα
Έγραψα και στο αρχικό μου κείμενο, πως το brief που έδωσε η ΠΑΕ στην εταιρεία που το δημιούργησε, είχε τα περισσότερα στοιχεία που έχουμε στο μυαλό μας για τον ΟΦΗ. Όμως δεν αρκεί ένα καλό marketing brief και ένα video, για να καταλάβει ο κόσμος τι συμβολίζει.
Θέλει χρόνο, πρώτα από όλα. Να έχει περιθώριο, να εμπεδώσει τα ζητούμενα και τη διαδικασία. Να καλλιεργηθεί το έδαφος.
Θέλει επίσης σε ένα τέτοιο θέμα, να γίνει συμμέτοχος. Έστω και με όρια (δίνοντας τη δυνατότητα επιλογής από κάποια προσχέδια, πχ). Ή και μέσα από μια ανοιχτή διαδικασία - γιορτή, όπου ο κόσμος θα συνεισέφερε δημιουργικά και κυρίως θετικά.
Δυστυχώς, δεν έγινε τίποτα από τα δύο.
Ο λόγος της αλλαγής
Το έγραψα κι αυτό στο αρχικό κείμενο. Τόσο βαριά ονόματα στο πάνελ, τόση προεργασία και σασπένς κι όμως τελικά δεν εξηγήθηκε επαρκώς, γιατί πήγε η ΠΑΕ σε μια ριζική αλλαγή. Πέρα από ένα ωραίο μανιφέστο, στο marketing brief που παρουσιάστηκε (έστω προ τετελεσμένων), δεν ειπώθηκαν πράγματα που θα έπειθαν την πλειοψηφία (κάποιοι δε θα πείθονταν, ούτως ή άλλως).
Τα μανιφέστα και τα brief, στο μέσο οπαδό μοιάζουν ξένα. Και λογικό. Θέλει απλά λόγια και ξεκάθαρες εξηγήσεις. Βοηθά, ας πούμε, στο εμπορικό κομμάτι; Υπάρχουν δυσκολίες με τη χρήση του παλιού; Σενάρια διακινούνται πολλά, αλλά εμένα με αφορούν οι ξεκάθαρες εξηγήσεις.
Μπορεί και να μην υπήρχαν άλλες εξηγήσεις. Τότε, ακόμα περισσότερο, χρειαζόταν μια ωραία καμπάνια, που θα κάνει τη διαδικασία κατανοητή, όσο γίνεται πιο εύπεπτη κι αποδεκτή και θα κατέληγε σε μια θετική, συμμετοχική διαδικασία.
Η επόμενη μέρα
Από την ώρα της ανακοίνωσης και μετά, άρχισαν οι αντιδράσεις. Δεν είναι όλες εξίσου σημαντικές. Έχει αξία από που προέρχονται. Κάτι φαντάσματα του παρελθόντος, που είδαν σκόνη να σηκώνεται και χώθηκαν, με αφήνουν παγερά αδιάφορο. Αντιθέτως, οι φίλοι της ομάδας, που νιώθουν να τους χτύπησε κεραυνός και ότι απαξιώθηκαν, με ενδιαφέρουν πολύ.
Νομίζω πως πρέπει να ενδιαφέρουν και την ΠΑΕ.
Δε γνωρίζω πώς μπορεί να αλλάξει το κλίμα. Θέλει κινήσεις, που να αποδεικνύουν ότι η διοίκηση δε θέλει να προχωρά μόνη, χωρίς τον κόσμο. Η λογική του εμείς προχωράμε, χωρίς να εξηγούμε τίποτα κι όποιος θέλει ακολουθεί, δεν είναι δόκιμη σε όλα τα θέματα. Άλλο το ποδοσφαιρικό κομμάτι ή το οργανωτικό κι άλλο ένα θέμα, που συνδέεται απόλυτα με το ψυχισμό της ομάδας.
Τα διοικητικά αυτιά, δε μπορούν να μένουν σε όλα κλειστά. Χρειάζεται να αφουγκράζονται το κλίμα, να έχουν συναίσθηση και κυρίως διάθεση για επικοινωνία και συζήτηση με τον κόσμο. Υπάρχει πάντα ο δρόμος των επιχειρημάτων και της καλλιέργειας εδάφους.
«Με φωτιά και με μαχαίρι, πάντα ο κόσμος προχωρεί» λέει το τραγούδι, αλλά δεν είναι ένας κανόνας χωρίς εξαίρεση κι αυτός. Η διπλωματία και η ειλικρινής επικοινωνία, είναι πολλές φορές η λύση, αντί για τετελεσμένα και βαθιές τομές και επεμβάσεις, χωρίς αναισθητικό.
Το ύφος και ο τρόπος της κριτικής, μετράνε
Όσο έγραφα τα παραπάνω, έμαθα για τη δυσαρέσκεια Μπούση για την κακοπροαίρετη κριτική.
Λογικό να τον ενοχλεί, ένα μέρος όσων ειπώθηκαν. Έχει σημασία ο τρόπος και το ύφος, με το οποίο επιχειρηματολογούμε όλοι μας. Προσωπικά, έχω συνειδητά επιλέξει χαμηλούς τόνους και δημιουργική κριτική. Για πολλούς, αυτό με κάνει φερέφωνο, pay roll, βολεμένο, χειροκροτητή και δημοσιοσχετίστα. Για εμένα, αυτό με κάνει χρήσιμο και ουσιαστικό.
Είναι άλλο πράγμα το «δε μ’αρέσει το σήμα» και το «έπρεπε να συμμετέχει κι ο κόσμος στη διαδικασία» κι άλλο οι κορώνες, οι κατάρες και οι ισοπεδώσεις. Πιο πολλά θα πετύχουν και οι 2 πλευρές, επιδιώκοντας το διάλογο, αντί για πύρινα posts και ατάκες με χοντράδες και τσουβάλιασμα.
Μεγαλύτερη τύχη να ακουστείς δεν έχεις αν φωνάζεις, αλλά αν μάθεις την τέχνη της πειθούς. Κι αυτό ισχύει και για τις δύο πλευρές.
