Δε χρειάζεται να το αναλύσει κανείς ιδιαίτερα. Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, είμαστε στη μέση (;) μιας παγκόσμιας κρίσης που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού και θα υπάρξουν συνέπειες και δραστικές διαφοροποιήσεις, στην εποχή μετά την καραντίνα. Σε οικονομικό, εργασιακό, κοινωνικό, ψυχολογικό, ακόμα και εκπαιδευτικό επίπεδο. Ασφαλώς και σε ποδοσφαιρικό.
Που βρισκόμαστε σήμερα
Ήδη τα πρωταθλήματα έχουν παγώσει. Κάποια, όπως το Βέλγιο, ανακοίνωσαν ότι διακόπτονται οριστικά και κρατάνε τη βαθμολογία όπως είχε διαμορφωθεί. Τα περισσότερα περιμένουν να δουν τις εξελίξεις.
Η ΟΥΕΦΑ έχει επίσης παγώσει τις διοργανώσεις της και αναβάλει τους τελικούς σε Champions και Europa League. Έχει πάντως διατυπώσει την προτίμησή της στο να τελειώσουν, έστω και αργά, έστω δηλαδή και Ιούνιο και τα πρωταθλήματα και οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Διευκολύνει σε αυτό και η μετάθεση του EURO 2020, ένα χρόνο αργότερα.
Ουσιαστικά λοιπόν, έχουν πατήσει όλοι το pause, εντελώς όμως ξαφνικά και ανοργάνωτα. Και περιμένουμε. Χωρίς όμως να ξέρουμε ούτε τι ακριβώς περιμένουμε, ούτε και πότε το περιμένουμε.
Προφανώς και πάμε με την όχι πολύ δημιουργική, αλλά μάλλον αναγκαία τακτική του «βλέποντας και κάνοντας». Αυτό για το Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο είναι εντελώς κόντρα ρόλος. Για το ελληνικό πάλι, όχι και τόσο. Η τσαπατσουλιά που μας διακρίνει διαχρονικά, ίσως αυτή τη φορά να μας βοηθήσει. Έχουμε κάποια αντισώματα δηλαδή, που πιθανόν να οδηγήσουν και σε ευκολότερη προσαρμογή. Έτσι ελπίζω, τουλάχιστον.
H Super League, κατά την άποψή μου ορθά, μετέφερε για μετά το Πάσχα (24/4) την απόφασή της και δημιούργησε μία ομάδα εργασίας για το θέμα. Είναι σημαντικό να μελετηθούν όλα τα πιθανά σενάρια και οι επιπτώσεις, πριν βγει οριστική απόφαση. Αυτό υποστήριξε από ό,τι μάθαμε και ο ΟΦΗ.
Τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά. Είναι πάρα πολλά. Ας τα δούμε ένα-ένα.
Ημερομηνίες
Πότε θα ξαναπαίξουν οι ομάδες; Θα πάμε σε συνέχεια πρωταθλημάτων και διοργανώσεων Μάιο και Ιούνιο; Κι αν πάμε σε αυτή τη λογική, πότε θα ξεκινήσει το επόμενο πρωτάθλημα και, κυρίως, πότε θα εκκινήσουν τα προκριματικά των Ευρωπαϊκών διοργανώσεων; Κανονικά, ανάμεσα στο τέλος της σαιζόν και την αρχή της επόμενης, μεσολαβούν έστω κάποιες λίγες εβδομάδες ξεκούρασης και προετοιμασίας, καθώς και η μεταγραφική περίοδος. Τι θα κάνουμε με αυτές;
Τρόπος που θα γίνουν οι διοργανώσεις
Πολλά σενάρια κι εδώ. Σε χώρες χωρίς play off, φαντάζει μονόδρομος να παίξουν τις υπόλοιπες αγωνιστικές. Στην Αγγλία, ας πούμε, μένουν 9 αγωνιστικές, στην Ισπανία 11 και στην Ιταλία 12. Ακόμα και με ματς ανά 3 μέρες, θα χρειαστεί ένας γεμάτος μήνας για τελειώσουν. Στην Ελλάδα εκκρεμούν τα play offs. Θεωρητικά, με τον ΠΑΟ τιμωρημένο, αν ο ΠΑΟΚ αποδεχτεί ότι δεν αλλάζει εύκολα ο πρωταθλητής, μπορούμε χωρίς φασαρίες να μην τα κάνουμε καν. Στο θέμα των play outs όμως, δεν είναι τόσο απλό.
Εκτός αν πάμε σε αναδιάρθρωση. Οπότε θα ξεκινήσει μία νέα συζήτηση, που θα εμπλακεί η ΕΠΟ, το Υπουργείο Αθλητισμού, αλλά και τα τηλεοπτικά κανάλια που έχουν δικαιώματα. Μύλος, με λίγα λόγια. Θυμίζω ότι στα play outs οι αγωνιστικές είναι λιγότερες (7 έναντι 10 της πρώτης 6αδας). Θεωρητικά, πάντα στη λογική του ματς ανά 3 μέρες, τα play outs χρειάζονται λίγο λιγότερο από μήνα, ενώ τα play offs ένα μήνα γεμάτο. Η λογική, πάντως, λέει ότι δε στέκει να γίνουν play out μόνο. Μοναδικός τρόπος να μην κάνουμε τίποτα και να μη χρειαστεί και αναδιάρθρωση, είναι να αποδεχτεί υποβιβασμό ο Πανιώνιος (λέμε τώρα…).
Και για να γίνει ακόμα πιο πολύπλοκο, εκκρεμεί μετά από όλα αυτά, ένας αγώνας μπαράζ ανάμεσα στον προτελευταίο με τον 2ο της Super League 2. Εδώ κι αν αποκλείεται να υπάρξουν «εθελοντές». Η οποία Super League 2, έχει επίσης πρόβλεψη για play offs…
Είναι σαφές ότι μιλάμε για ένα γόρδιο δεσμό, που λύνεται είτε με «σκληρό» τρόπο που κάποιον θα αδικήσει, είτε με πολλές υποχωρήσεις από αρκετές πλευρές (που το ελληνικό ποδόσφαιρο δε μας έχει συνηθίσει).
Οικονομικά ομάδων
Άντε και βρίσκουμε τον τρόπο και βγαίνει άκρη με ημερομηνίες, βαθμολογίες και όλα όσα προαναφέρονται. Μετά πάμε στο ζουμί, κατά τη γνώμη μου. Τα οικονομικά δεδομένα των ομάδων.
Για την ανάγκη της ανάλυσης, θα αγνοήσουμε για λίγο ότι κάποιες είχαν ήδη προβλήματα, καθυστερήσεις οφειλών και χρέη. Ας πάμε σε κανονικές καταστάσεις (τύπου ΟΦΗ).
Οι ομάδες λοιπόν, είχαν κάνει προϋπολογισμούς με έσοδα κυρίως από 3 πηγές. Τηλεοπτικό συμβόλαιο, χορηγούς και εισιτήρια. Και για τα 3, πιθανόν, τα δεδομένα να αλλάξουν.
• Τηλεοπτικό συμβόλαιο: Αν γίνουν όλα τα παιχνίδια κανονικά, πιθανόν να μην υπάρξει μεγάλο θέμα. Αν όχι, η NOVA έχει όλο το δικαίωμα να μην πληρώσει μέρος του συμβολαίου. Άλλωστε, το να μη γίνουν 10 ματς ανάμεσα στις 6 καλύτερες ομάδες, είναι σοβαρό πλήγμα στην εμπορικότητα του προϊόντος.
• Χορηγοί: Για τον ίδιο λόγο, μπορεί να ζητήσουν και οι χορηγοί επιστροφές ή μη καταβολή κάποιων από τα συμφωνημένα χρήματα. Λιγότερα ματς, σημαίνει λιγότερη προβολή. Δεν πιάνω καν την παράμετρο οι χορηγοί αυτοί να έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία κι άρα να έχουν αδυναμία ρευστότητας, αλλά και προστασία από το κράτος για πιθανά χρέη τους. Κάποιοι δε, που ας πούμε διαφημίζονται στις ταμπέλες, μπορούν να ισχυριστούν σε περίπτωση κεκλεισμένων των θυρών αγώνων, ότι δικαιούνται μείωση του τιμήματος που δίνουν. Χαμός, με λίγα λόγια.
• Εισιτήρια: Αν δε γίνουν ματς, οι ομάδες χάνουν σοβαρά έσοδα. Αν γίνουν κεκλεισμένων των θυρών, το ίδιο. Επίσης, δημιουργείται θέμα και με τα εισιτήρια διαρκείας. Γιατί οι κάτοχοι πλήρωσαν και για τα ματς των play off/out, στις περισσότερες ομάδες.
Και με τη νέα σαιζόν, τι κάνουμε;
Όλα τα παραπάνω, αφορούν το κλείσιμο της φετινής σαιζόν. Όμως Μάιο-Ιούλιο δεν κλείνει μόνο η σαιζόν, αλλά προγραμματίζεται και προϋπολογίζεται και η επόμενη. Οι ομάδες θα κληθούν να υπολογίσουν έσοδα, ώστε να είναι σε θέση να προγραμματίσουν και τα έξοδα.
Για παράδειγμα, όσες δεν έχουν και για τα επόμενα χρόνια τηλεοπτικό συμβόλαιο (όπως ο ΟΦΗ), θα μπορέσουν να βρουν καλά (ή και καλύτερα στην περίπτωση του ΟΦΗ, υπό κανονικές συνθήκες) χρήματα; Με την οικονομία σε μεγάλη ύφεση, άρα και τη διαφήμιση σε ύφεση, είναι παράλογο να θεωρούμε ότι η NOVA ή οποιοδήποτε άλλο κανάλι θα κάνει αντίστοιχες προτάσεις με τις περσινές. Πιθανότατα δε, θα δούμε και προτάσεις για «ψαλίδι» στα υπάρχοντα συμβόλαια που ισχύουν και για τη σαιζόν 2020-2021.
Στην ίδια λογική, προφανώς θα κινηθεί και η συζήτηση με τους χορηγούς. Μικρότερη η πίτα των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων και μικρότερες και οι δυνατότητές τους. Άρα, μάζεμα προβλέπεται και εδώ.
Τέλος, στο θέμα των εισιτηρίων, κυρίως των διαρκείας που κυκλοφορούν την εποχή αυτή, είναι δύσκολο να υπάρξει ανοδική ή έστω ίδια με την περσινή πορεία. Ο κόσμος που αγοράζει εισιτήριο διαρκείας έχει πληγεί, θα βγαίνει από ένα μεγάλο διάστημα καραντίνας και θα μπαίνει σε ένα, αγνώστου διάρκειας, διάστημα ανασφάλειας. Με συρρικνωμένο τουρισμό και πολλές ακόμα επιπτώσεις.
Οπότε, ο προγραμματισμός για την επόμενη σαιζόν είναι δύσκολος, με πολλά ερωτήματα και λίγες σταθερές, ενώ το σωστό θα είναι για μία νοικοκυρεμένη ομάδα να μη σχεδιάσει με κάποιο αισιόδοξο σενάριο. Ούτε και με κάποιο τραγικό, φυσικά. Κάπου στη μέση, με βάση ένα moderate σενάριο...
Υπάρχει, τέλος, ένα θέμα ακόμα για τις ομάδες, που αφορά την αδειοδότηση των ομάδων και τη διαδικασία πιστοποίησης της βιωσιμότητας τους. Προς το παρόν, το αφήνω στην άκρη, γιατί από ό,τι φαίνεται, θα υπάρξει ελαστικότητα στο θέμα αυτό και στην Ελλάδα και συνολικά στην Ευρώπη.
Σας μαύρισα λίγο φαντάζομαι, αλλά πρέπει να δούμε ρεαλιστικά τα πράγματα και να προετοιμαστούμε ανάλογα. Κι ακόμα δεν πήγαμε στο ποδοσφαιρικό σκέλος. Ας δούμε κι εκεί τι γίνεται…
Ποδοσφαιρικά δεδομένα
Κι εδώ τα μέτωπα είναι αρκετά και κρίσιμα για κάθε ομάδα.
• Συμβόλαια ποδοσφαιριστών: Θεωρητικά, αν διακοπεί το πρωτάθλημα χωρίς άλλα ματς, οι ομάδες θα μπουν στη λογική περικοπών στα συμβόλαια. Δεν έπαιξαν και δεν προπονήθηκαν για 2-3 μήνες, άρα μία μείωση 20%, ας πούμε, μπορεί να σταθεί. Δε ξέρω το νομικό σκέλος, αλλά καταλαβαίνουμε όλοι ότι με το μέλλον να διαγράφεται πιο «στενό» οικονομικά, οι ποδοσφαιριστές θα πιεστούν πολύ και δύσκολα θα μπορέσουν να μη γίνει, αν η ομάδα το επιθυμεί. Φυσικά, οι ομάδες που δε θα επιλέξουν να το κάνουν, θα κερδίσουν πολλούς πόντους στις καρδιές των παικτών τους, αλλά και στην προτίμηση των υπολοίπων.
Ένα ακόμα θέμα, είναι τι θα γίνει με τη λήξη τους. Τα περισσότερα είναι έως 30/6. Οποιαδήποτε παράταση της σαιζόν, μετά την ημερομηνία αυτή, είναι προβληματική, καθώς οι παίκτες έχουν βγει εκτός συμβολαίου. Και μη μου πει κανείς, ότι δύσκολα θα φτάσουμε εκεί. Ο ΟΦΗ έχει παίξει μπαράζ ανόδου με παίκτες από παραλία και χωρίς συμβόλαιο, κάποτε. Και χωρίς πανδημία!
Τέλος, θέλω να θυμίσω σε όλους μας, πως για κάθε καλοπληρωμένο Φορτούνη, Ελ Αραμπί και Βαρέλα, υπάρχουν εκατοντάδες κακοπληρωμένοι ποδοσφαιριστές σε Super League 2, Football League και Γ Εθνική. Για κάθε αξιόπιστο ΟΦΗ, υπάρχουν δεκάδες ομάδες με αεριτζήδες και λαμόγια, που δεν έχουν δώσει φράγκο σε παίκτες εδώ και μήνες, δεν πληρώνουν νοίκια στα σπίτια (όπου μένουν 2 και 3 μαζί ποδοσφαιριστές) και δεν υπολογίζουν καθόλου τον εργαζόμενο - ποδοσφαιριστή. Όχι τώρα, εν μέσω πανδημίας, αλλά ανέκαθεν.
Οπότε για να έχουμε εικόνα, υπάρχουν σήμερα ποδοσφαιριστές σε ομάδες, μακριά από το πατρικό τους, που το νοίκι τους είναι απλήρωτο, το εστιατόριο που έτρωγαν κλειστό και μέσα στο 2020 δεν έχουν πάρει τίποτα, εκτός από το 800αρι που δικαιούνται τώρα. Το αναφέρω, γιατί είδα αρκετά σχόλια γύρω από την ένταξή τους στο επίδομα. Ας καταλάβουμε ότι οι καλοπληρωμένοι είναι λίγοι. Και ποδοσφαιριστές και γενικότερα εργαζόμενοι. Το ποδόσφαιρο, άλλωστε, είναι μικρογραφία της κοινωνίας, κλισέ αλλά και αλήθεια.
• Προπονήσεις - ετοιμότητα: Εδώ και 3 εβδομάδες, οι ομάδες δεν κάνουν προπόνηση. Κάποια ατομικά προγράμματα στο σπίτι, αν εφαρμόζονται, είναι καθαρά συντήρηση. Είναι δεδομένο ότι αν αύριο το πρωί αποφασιστεί ότι ξαναπαίζουν, θέλουν κάποιες μέρες για να έχουν μία ανεκτή φυσική κατάσταση και φυσικά να ξαναβρεθούν σαν ομάδα. Από πλευράς αγωνιστικού ρυθμού, ας το αφήσουμε καλύτερα. Θα δούμε ματς που μάλλον θα μοιάζουν περισσότερο με φιλικά προετοιμασίας. Και με τον κίνδυνο για τραυματισμούς, αυξημένο.
• Μεταγραφικός σχεδιασμός: Εδώ κι αν είναι το τοπίο εντελώς θολό. Συνήθως, η άνοιξη ήταν η περίοδος που γινόταν το τελευταίο scouting και διαμορφώνονταν κασέ και αξίες. Τώρα, ακόμα κι αν γίνουν ματς, είναι εντελώς παράλογο να τα πάρεις σοβαρά, για να κρίνεις ένα ποδοσφαιριστή. Φυσικά, η οικονομική ύφεση είναι δεδομένο ότι θα επηρεάσει πολλές ομάδες. Είτε γιατί οι ιδιοκτήτες των οποίων θα υποφέρουν επιχειρηματικά, είτε γιατί είχαν χτιστεί χωρίς γερές βάσεις, είχαν ήδη θέματα οικονομικά και τώρα κλυδωνίζονται περισσότερο από άλλες. Αυτό ίσως σημαίνει ότι θα βγουν παίκτες στο σφυρί, ή ότι θα μείνουν ελεύθεροι ή κι ότι θα πέσει η αξία τους. Από την άλλη, οι νοικοκυρεμένες ομάδες (όπως ο ΟΦΗ, το γράφω συνέχεια για να το απολαύσω, πάνε αιώνες από όταν είχε ξανασυμβεί αυτό) είναι λογικό να έχουν μεγαλύτερες αντοχές, να μπορέσουν να κρατήσουν σε καλά επίπεδα την αξία των υποψήφιων προς πώληση παικτών τους και να βρουν ευκαιρίες.
• Προετοιμασία: Ένας ακόμα γρίφος για όλες τις ομάδες. Όσο οι ημερομηνίες είναι στον αέρα, είναι αδύνατο να κλείσουν συμφωνίες με προπονητικά κέντρα, να κλείσουν τα κατάλληλα φιλικά και να υπολογίσουν διάρκεια και ένταση. Επιπλέον, μία ακόμα παράμετρος είναι ότι χώρες που φάνταζαν ως ιδανικές (πχ Ολλανδία), μπορεί λόγω του ιού και της διαχείρισης της πανδημίας που έχουν κάνει, να μην είναι πια ιδανικές. Παράλληλα, αν αποδειχθεί ότι ο ιός προτιμά τη… δροσιά, μπορεί ξαφνικά να δούμε προετοιμασίες σε πιο ζεστά κλίματα, διαφοροποιημένες, φυσικά, από πλευράς προγράμματος (δε γίνεται προπόνηση 4-5 το απόγευμα στην Κρήτη ας πούμε, στους 38 βαθμούς).
Ομάδες που έχουν και Ευρωπαϊκά παιχνίδια, θα κληθούν να κάνουν και ειδικό σχεδιασμό. Ειδικά αν ακολουθηθεί η σκέψη, τα πρωταθλήματα να αρχίσουν 1 μήνα αργότερα (τέλη Σεπτέμβρη ή και Οκτώβρη). Δεν είναι απίθανο, σε αυτό το σενάριο, ο ΟΦΗ να παίξει 2, 4, 6 (ας είμαστε αισιόδοξοι) ματς τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο, μετά να κάνει μία νέα μίνι-προετοιμασία και να μπει σε κανονικό ρυθμό το Φθινόπωρο.
Όπως καταλαβαίνουμε όλοι, η προπονητική και κυρίως το τιμ (γυμναστές, εργοφυσιολόγοι και σία), θα βρεθούν μπροστά σε μία νέα πραγματικότητα. Ο πήχης ανεβαίνει και οι καλοί θα ξεχωρίσουν.
• Ακαδημίες: Μέσα σε όλα αυτά, οι ομάδες καλούνται να διαχειριστούν και το εκπαιδευτικό τους κομμάτι. Οι Ακαδημίες, ειδικά για τις ομάδες που επενδύουν σε αυτές και δίνουν μεγάλη έμφαση, θα χρειαστούν πολλές παρεμβάσεις και κινήσεις, για να επανέλθουν. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για παιδιά, που έμειναν ξαφνικά σπίτι τους για καιρό, μακριά από την εκπαιδευτική τους ρουτίνα (ποδοσφαιρική, αλλά και σχολική). Είναι λιγότερο ώριμα να διαχειριστούν αυτή την επιπλοκή. Είναι πιθανό να τα επηρεάσει περισσότερο λοιπόν, σε σχέση με τους επαγγελματίες ενηλίκους.
Πιθανότατα, θα εμφανιστούν πισωγυρίσματα στην εξέλιξή τους. Σωματικά και πνευματικά. Άλλωστε τα παιδιά στις ηλικίες αυτές, βρίσκονται σε διαρκή ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η δουλειά που είχε γίνει ως τώρα και η οποία συνήθως «φαίνεται» την Άνοιξη (συγκρίνοντας με την έναρξη της σαιζόν, ατομικά και ομαδικά) είναι πολύ πιθανόν να μη φανεί. Ή η πρόοδος, να μην είναι εκείνη, που είχε σχεδιάσει η κάθε ομάδα.
Κι εδώ τα προπονητικά επιτελεία, θα έχουν μία μεγάλη πρόκληση να αντιμετωπίσουν. Οι καλοί και εδώ θα ξεχωρίσουν. Και οι υπομονετικοί, επίσης…
Φυσικά, υπάρχουν και πολλά άλλα θέματα. Από το σχεδιασμό πλάνου Marketing και Επικοινωνίας, έως πιθανά έργα υποδομών, που συνήθως οι ομάδες κάνουν στο «νεκρό» καλοκαιρινό διάστημα. Όπως υπάρχουν κι άλλες υπό-περιπτώσεις στα όσα αναφέρω παραπάνω, που δε μπήκα στη διαδικασία να τα αναλύσω, μπας και τελειώσει αυτό το κείμενο κάποια στιγμή (είπαμε, έχετε χρόνο για διάβασμα, αλλά μη σας πάρω μονότερμα).
Είναι καλό να τα σκεφτούμε, μέσα σε πολλά άλλα, που σίγουρα όλοι επεξεργαζόμαστε στο μυαλό μας, ώστε σαν κόσμος να προετοιμαστούμε για νέα δεδομένα και ρεάλ πολιτίκ. Σφίγγουν τα πράγματα, ας το συνειδητοποιήσουμε.
Αλλά για να κλείσω αισιόδοξα, εμείς, σαν ΟΦΗ έχουμε σήμερα την πολυτέλεια να έχουμε σταθερότητα και νοικοκυριό. Κι όλα αυτά να επηρεάζουν το σχεδιασμό μας μεν, αλλά να μην απειλούν την ύπαρξή μας. Σκεφτείτε, να γινόταν όλο αυτό μερικά χρόνια πριν…
Υ.Γ: Θα ακολουθήσει κι ένα κείμενο πιο συγκεκριμένο, για τον μετά την καραντίνα ΟΦΗ.
