ΣΤΗΡΙΞΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΜΑΣ & ΓΙΝΕ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ OFICRETE

Oficrete
02/01/2019 - 10:46

"Θεός στην Κρήτη, ξεχασμένος στην Ολλανδία"

Άρθρο - αφιέρωμα στην ολλανδική αθλητική ιστοσελίδα vi.nl λίγο πριν τον θάνατο του Γκένε Γκέραρντς, στις 16 Δεκέμβρη, 2017.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Oficrete
Στην Ελλάδα θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους προπονητές της ποδοσφαιρικής ιστορίας, το όνομά του πήρε μια κερκίδα γηπέδου και στις 20 Νοεμβρίου τον ευχαρίστησαν για την προσφορά του με ένα τιμητικό/αποχαιρετιστήριο ματς. Στη γενέτειρά του μπορεί να είναι ένας ξεχασμένος προπονητής, στον τόπο κατοικίας του όμως θα τον θυμούνται για πολλά ακόμη χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Σεφ Βερχόσεν δεν μπορεί να πιστέψει την εμπειρία του τον προηγούμενο μήνα. Ως ο μόνος, όσο γνωρίζουμε, Ολλανδός, έζησε την βραδιά του Γκέραρντς στο Ηράκλειο Κρήτης.

Από ολόκληρο τον κόσμο ήρθαν τουλάχιστον 90 πρώην ποδοσφαιριστές στο Ελληνικό νησί για να αποδώσουν φόρο τιμής στον Λιμβουργιανό προπονητή. Πλήρωσαν μόνοι τους τα έξοδα ταξιδιού και διαμονής, έπαιξαν στο φιλανθρωπικό παιχνίδι, θυμήθηκαν ανέκδοτες ιστορίες του παλιού προπονητή και έριξαν δάκρυα για την τραγική του μοίρα. Ο Γκέραρντς βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου PSP, μια σπάνια εγκεφαλική νόσο, που χρόνο με τον χρόνο τον έχει "καταπιεί".

Να φάει και να πιει δεν μπορεί πια, ενώ καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να μπορέσει να μιλήσει. Κατά τη διάρκεια του αποχαιρετιστήριου αγώνα, σήκωνε που και που το δάχτυλό του, μια από τις ελάχιστες κινήσεις που του επιτρέπει το σώμα του ακόμα να εκτελέσει. Αλλά στα μάτια του βλέπανε οι παρόντες μια λάμψη ικανοποίησης.

bij 2275remocsoc

Ο Γκέραρντς μεγάλωσε στο - τότε ακόμα - ειρηνικό Μπρούνσουμ, και ονειρευόταν μια καριέρα ως πιλότος. Τελικά, κατάφερε να αποκτήσει μια περιπετειώδη ζωή, αλλά τελικά χωρίς να βρίσκεται στο πιλοτήριο. Ως ποδοσφαιριστής, καθιέρωσε αξιοπρεπές όνομα στην επαρχία του ως παίκτης της Limburgia και Fortuna '54, δύο ομάδες που τότε ακόμα ήταν ενεργές στον χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Ο Γκέραρντς ήταν ένας αργός αλλά ικανός δεξιός Inside Forward. Κυρίως λόγω της διορατικότητάς του στο παιχνίδι κατάφερε μετά την ποδοσφαιρική του καριέρα να πάει αμέσως στην Roda JC ως μη πτυχιούχος βοηθός προπονητή. Συνδύαζε τον ρόλο του με την απασχόληση στην εξυπηρέτηση πολιτών στον δήμο Μπρούνσουμ.

Και στις δυο του δουλειές, το δυνατό του σημείο ήταν η ικανότητά του στο να διαχειρίζεται τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργαζόταν. Στην Roda JC ήταν για δέκα χρόνια μια τυπική ήρεμη δύναμη. Άγνωστος στον έξω κόσμο, αλλά στο περιβάλλον του κυκλοφορούσαν εγκωμιαστικά σχόλια. Ήταν το πιστό στήριγμα του Μπερτ Γιάκομπς, του πρώτου προπονητή του οποίου υπήρξε βοηθός. Με τον διάδοχό του Πιτ ντε Βίσσερ έγιναν αδερφικοί φίλοι εφ'όρου ζωής.

"Πραγματικά υπέροχος άνθρωπος ο Γκένε", ακούγεται από μια κακή τηλεφωνική σύνδεση με τη Γκάνα, όπου ο 83χρονος ντε Βίσσερ στέκεται και παρακολουθεί πάλι έναν αγώνα νέων. "Εγώ ήρθα στην Roda σε μια δύσκολη περίοδο, όπου έπρεπε να σταθώ στο ύψος του δημοφιλή τότε Μπερτ Γιάκομπς. Ο Γκένε με στήριξε και με ενδυνάμωσε. Τι υπέροχος άνθρωπος! Βγαίναν ειδήσεις στις τοπικές εφημερίδες μετά από τις ήττες:

Ο Βίσσερ πρέπει να φύγει. Και κατευθείαν έβλεπες τον Γκένε στην πόρτα του σπιτιού μου. "Δεν ισχύει τίποτα, Πιτ, μην τους ακούς". Με βοηθούσε σε κάθε δυσκολία.

Ο ντε Βίσσερ με τον Γκέραρντς ήρθαν πολύ κοντά τα τρία χρόνια που δούλεψαν μαζί. " Οι πιο όμορφες αναμνήσεις μου είναι από τα ταξίδια σκάουτινγκ που διοργάνωνε ο Γκένε. Έβαζε τον μάνατζερ Χένς Κούρβερ, τον βοηθό Σεφ Μόμμερτζ και εμένα στο αυτοκίνητό του Σάββατο βράδυ και πηγαίναμε στη Δανία. Εφοδιαζόταν σάντουιτς, θερμός και καφέ για δύο μέρες και μετά από μια νύχτα οδήγηση άφηνε καθέναν από εμάς σε διαφορετικό γήπεδο. TomToms δεν υπήρχαν τότε, αλλά ο Γκένε έβρισκε παντού τον δρόμο. Το μεσημέρι ερχόταν πάλι να μας πάρει και γυρνούσαμε πίσω στο Κέρκραντε. Οδηγούσε σαν πιλότος, τόσο δυνατά. Και ήμασταν πάντοτε πάλι πίσω στην ώρα μας για την προπόνηση το πρωί της δευτέρας".

084a

Σιδερένια σφαίρα

Οι παίκτες της Roda αγαπούσαν τον βοηθό προπονητή, αν και υπό την επίβλεψή του χρειαζόταν να δουλεύουν σαν σκλάβοι σε μαγειρείο. Τα ταλέντα από την δεύτερη ενδεκάδα που προπονούσε ο Γκέραρντς δεν περνούσαν ούτε αυτά απαρατήρητα. Το γνωρίζει και ο Ρενέ Τροστ, ο οποίος αρχές της δεκαετίας του '80 πέρασε, ως αμυντικός, στην πρώτη ομάδα. "Όταν είχε χιονίσει, μας οδηγούσε στο μεγάλο ρολό για το χιόνι", αφηγείται ο τωρινός προπονητής της ομάδας νέων της Roda JC. "Αυτό το εργαλείο ζύγιζε καμιά εκατοστή κιλά. Με τέσσερα άτομα μας έβαζε να καθαρίσουμε ολόκληρο το γήπεδο από το χιόνι. Είχες πεθάνει πριν καν αρχίσει η προπόνηση. Σχεδόν κάθε βδομάδα μας έβγαζε για εξοντωτικές προπονήσεις στον λόφο του Μπρούνσουμ. Είχε πάει από πριν ο ίδιος να ζωγραφίσει τις γραμμές: 200, 400, 600 μέτρα."

Ο Τρόστ σκάει στα γέλια. " Ο Μισέλ Μπρούντερς ήταν πάρα πολύ μικροκαμωμένος και αδύναμος. Ο Γκένε του έδενε μια σιδερένια σφαίρα από τον λαιμό. Τον έβαζε να τρέχει πριν την προπόνηση για αρκετά λεπτά με αυτό, για να δυναμώσει. Ο Γκενέ κατέβαζε τις πιο τρελές ιδέες, που την σήμερον ημέρα δεν τολμάς καν να σκεφτείς ως προπονητής. Αλλά εμείς κάναμε ό,τι μας έλεγε και περνούσαμε για πάρτη του μέσα από τη φωτιά."

Γιατί αν και ο Γκέραρντς ήταν, σύμφωνα με τον Τροστ "ένας φοβερά σκληρός προπονητής", που δεν του ήταν τίποτα να λούσει στα καντήλια έναν παίκτη του κατά τη διάρκεια του αγώνα, όταν ερχόταν η ευαίσθητη πλευρά του στην επιφάνεια, τα μαλάκωνε όλα. "Όταν ήσουν άρρωστος, ο Γκένε ερχόταν να καθίσει δίπλα στο κρεβάτι σου." Ο Γκέραρντς έκανε την ομάδα του ιδανική για τα ταλέντα της περιοχής με το να τους στέλνει στα καλύτερα τουρνουά του εξωτερικού. Τρόστ: "Ο Γκένε τα κατάφερνε να παίζουμε σε χώρες όπως την Πολωνία, την Ιταλία και την Αυστρία. Στεκόμασταν ξαφνικά σαν άγνωστο μπαχαλάκι απέναντι από κορυφαίες ομάδες νέων όπως η Σέλτικ, η Λίβερπουλ και Ιταλικές ομάδες. Ο Γκένε κανόνιζε πάντα τρία βανάκια Volkswagen. Οκτώ παίκτες και μια ντουζίνα τσάντες, καθόμασταν μέσα στριμωγμένοι με τα πόδια μέχρι τα αυτιά. Και μετά έπρεπε να ταξιδέψουμε 20 ώρες μέχρι την Πολωνία, ε; Αλλά μας φαινόταν απίθανο. Και ο Γκένε τα κατάφερνε να μας παρακινήσει έτσι, ώστε καμιά φορά να τους κερδίζαμε κιόλας."

Ο Τροστ θυμάται ένα τουρνουά στο Κούνεο, κάτω από τον καπνό του Τορίνου. "Θα παίζαμε με το Τορίνο. Πριν τον αγώνα ο Γκένε έβγαλε λόγο. Μας έλεγε πως μιλάνε για εμάς οι άλλοι διαγωνιζόμενοι "Αυτή η ομαδούλα από την Ολλανδία." Αυτό τον είχε πονέσει απίστευτα τον Γκένε, ακούσαμε. Και ξαφνικά έβαλε τα κλάματα. Με λυγμούς φεύγοντας από τα αποδυτήρια μας είπε ίσα-ίσα ακόμα ένα "Καλή επιτυχία". Ε, λοιπόν τι πιστεύεις ότι κάναμε; Τους ξεσκίσαμε, 3-0. Μοναδικός άνθρωπος αυτός ο Γκένε. Ο καλύτερος προπονητής που έζησα ποτέ", λέει ο Τρόστ, ο οποίος αργότερα δούλεψε ακόμα και με τους γνωστούς Χουμπ Στίβενς, Μάρτιν Γιόλ και Σεφ Βερχόσεν. Χωρίς τον Γκένε δεν θα είχα καταφέρει ποτέ να φτάσω το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Ήμουν κάποιος ο οποίος ήθελε να δουλέψει πολύ σκληρά, αλλά κυρίως μου έλειπε η αυτοπεποίθηση. Μέχρι που τον γνώρισα, ο Γκένε σε έκανε να πιστέψεις ότι μπορείς να αντιμετωπίσεις τα πάντα."

Κρήτη

Αν και ο Γκέραρντς είχε παρακολουθήσει κάποια σεμινάρια στην Κολωνία, δεν διέθετε κανένα δίπλωμα προπονητή στην Ολλανδία. Ανέλιξη στην Eredivisie δεν ήταν λοιπόν πιθανό σενάριο για τον ίδιο. Η τύχη του επιφύλασσε όμως μια καινούργια πρόκληση και μια καινούργια ζωή. Κατά τη διάρκεια του Amsterdam Tournament γνώρισε ο Γκέραρντς τον βοηθό προπονητή του Παναθηναϊκού. Λίγο χρόνο μετά του δόθηκε ένα καλό συμβόλαιο από την Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1985 τον κάλεσε ο ΟΦΗ για συζήτηση. Αυτή πήγε καλά, διότι ο Γκέραρντς είχε συμπτωματικά κανονίσει ταξίδι διακοπών για Ελλάδα. Κατάφερε να διοριστεί πρώτος προπονητής στην ομάδα. Κατά τον αποχαιρετισμό του στο Κερκράντε του δώσανε ως δώρο μια βαλίτσα. "Του είπαμε: "Δεν χρειάζεται να την ανοίξεις, Γκένε", θυμάται ακόμα ο, τότε φροντιστής, Νόρμπερτ Κέουλεν. Κανείς δεν πίστευε ότι ο Λιμβουργιανός θα άντεχε αρκετό καιρό στην χώρα όπου τους προπονητές τους χαλάνε πιο γρήγορα και από τα σερβίτσια. Ούτε ο ίδιος ο Γκέραρντς. Κατά την αναχώρησή του τον Ιούλιο είχε ήδη το εισιτήριο επιστροφής έτοιμο - ίσχυε μέχρι τον Σεπτέμβρη.

Αλλά διέψευσε όλες τις προσδοκίες και άντεξε για δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια στον πάγκο του ΟΦΗ. Κάτι μοναδικό για το Ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο Γκέραρντς γνώριζε την τέχνη της προσαρμογής σε καινούργιες συνθήκες. Μερικούς μήνες μετά τον διορισμό του ο Ολλανδός ήταν ήδη Έλληνας μεταξύ Ελλήνων, όπως διαπιστώθηκε από το VΙ που τον επισκέφτηκε στην Κρήτη. Ο Γκέραρντς γύριζε το νησί σε ένα Golfάκι και γελούσε όσο μπορούσε για καθετί που κατέληγε διαφορετικά από ό,τι ήλπιζε. Όπως για παράδειγμα η εγκατάσταση ντουζιέρας στα αποδυτήρια. Όταν επιτέλους ήταν έτοιμη, είχαν ξεχάσει την αποχέτευση. Όταν βάλανε αποχέτευση, φάνηκε να μην βγαίνει ζεστό νερό. Και τα λοιπά. Η ομάδα του Γκέραρντς δεν ήταν και πολύ ισορροπημένη: διέθετε τρεις αμυντικούς, τρεις επιθετικούς, τέσσερις τερματοφύλακες και δεκατέσσερις μέσους.

Ο ΟΦΗ ήταν μια ομάδα χωριού με ένα γηπεδάκι στρωμένο με χαλίκι για προπονητήριο. Ο Γκέραρντς είχε στη διάθεσή του δύο σκουριασμένα τέρματα χωρίς δίχτυα. Οι μπάλες που βγαίναν από το γήπεδο πέφτανε στη θάλασσα. Κατά την εκκίνηση της προπόνησης, μπορούσε να νιώθει τυχερός αν είχαν έρθει δύο ποδοσφαιριστές του. Ο προπονητής δεν άφηνε να τον αναστατώνουν όλα αυτά, αλλά ακολούθησε μια ευέλικτη νοοτροπία. Στο μεταξύ προσπαθούσε να εγκλιματιστεί όσο μπορούσε περισσότερο στην τοπική κοινωνία στο νησί. Δεν καθόταν ανάμεσα στους τουρίστες λοιπόν, αλλά ανέπτυσσε επαφές με τους Κρητικούς. Ο Γκέραρντς κέρδισε την εμπιστοσύνη των Κρητικών μιλώντας σε αρκετά μικρό χρονικό διάστημα Ελληνικά. "Και είναι δύσκολη γλώσσα, απίστευτο", ομολογούσε στο VI. "Κάποιες λέξεις είναι τόσο μεγάλες όσο ολόκληρη πρόταση. Πάρε για παράδειγμα την ελληνική λέξη για τον κίπερ. Αυτή είναι Τερματοφύλακας. Αν θέλω να προειδοποιήσω τον κίπερ μου ότι πρέπει να προσέξει, μέχρι να φωνάξω: Ε, Τερματοφύλακας! - η μπάλα είναι ήδη στα δίχτυα."

084b

Μουστακαλής Ημίθεος

Ο Γκέραρντς έφερε στους ποδοσφαιριστές του πειθαρχία και τους έμαθε να λειτουργούν ως ομάδα. Τέλος στις ατελείωτες τρίπλες με την μπάλα και την προσωπική επιτυχία, και τους έβαλε να κυκλοφορήσουν τη μπάλα. Επιπλέον κατάφερε να σπάσει το κλασσικό ελληνικό ποδόσφαιρο - μπετόν. Η μέθοδός του έπιασε κατευθείαν. Από την πρώτη του σεζόν οδήγησε τον ΟΦΗ στην δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα. Έναν χρόνο μετά, σήμαινε η κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδας το πρώτο τρόπαιο για την ιστορία της ομάδας. Ο Γκέραρντς μεταμόρφωσε έναν κλασσικό υποψήφιο για υποβιβασμό σε μια σταθερή ομάδα κάτω από τις κορυφαίες του πρωταθλήματος, με μοντέρνο προπονητικό κέντρο και ανθοφόρες ακαδημίες. Ο Γιώργος Σαμαράς βγήκε από τα χέρια του, όπως και ο Νίκος Μαχλάς. Το στάδιο Θεόδωρος Βαρδινογιάννης, γέμισε με θερμόαιμους Κρητικούς και έγινε ένα σχεδόν απόρθητο φρούριο.

Υπό την καθοδήγηση του Γκέραρντς ο ΟΦΗ έπαιξε έξι φορές Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Το 1994 οδηγήθηκαν τα Φίδια στον προημιτελικό του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, αφού προηγουμένως κατάφεραν να αποκλείσουν την Ατλέτικο Μαδρίτης. Ένας μουστακαλής από το Μπρούνσουμ έγινε ημίθεος στην Ελλάδα. "Ο Γκένε είναι θρύλος στην χώρα μου", λέει ο Γιάννης Αναστασίου, τον οποίο ο Γκέραρντς ανακάλυψε και έφερε από τον Εθνικό Πειραιά. Ο πρώην επιθετικός έπαιξε τρία χρόνια υπό της οδηγίες του. "Ο Γκέραρντς εισήγαγε την δημιουργία παιχνιδιού από τα πίσω στην Ελλάδα. Πριν από αυτόν όλες οι ελληνικές ομάδες παίζανε με μακριές μπαλιές. Άλλαξε τα δεδομένα όσον αφορά την ανάπτυξη ταλέντων. Η ακαδημία του Παναθηναϊκού είναι βασισμένη στο μοντέλο που αυτός δημιούργησε. Δημιουργούσε στον ΟΦΗ φανταστικές ομάδες.

Χωρίς μεγάλα ονόματα, χωρίς χρήματα. Ο προπονητής έκανε τη διαφορά: ήταν πάρα πολύ έξυπνος και ήξερε να μεταλαμπαδεύει τις ιδέες του στους παίκτες του. Ο Γκένε μπορούσε να πάει στον Παναθηναϊκό, τον ΠΑΟΚ, τον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ. Αλλά δεν ήθελε. Ο ΟΦΗ ήταν το παιδί του."

Ο Γκέραρντς ήταν, σύμφωνα με τον αργότερα επιθετικό των Roda JC, Ajax και Sparta Rotterdam πατρική φιγούρα για τους παίκτες του. "Αυστηρός και σκληρός όταν έπρεπε, αλλά πάντοτε ένα με τα παιδιά του. Αν κάποια στιγμή δεν πήγαιναν τόσο καλά τα πράγματα, φώναζε τους σημαντικότερους παίκτες σε συνάντηση. Τότε πηγαίναμε σε κάποιου το σπίτι, να φάμε, να πιούμε, να μιλήσουμε και να γελάσουμε. Και αυτό κρατούσε εύκολα μέχρι τις τρεις ή τέσσερις το πρωί. Μετά η ατμόσφαιρα στην ομάδα έφτιαχνε πάλι γρήγορα και μπορούσαμε πάλι να αντεπεξέλθουμε."

Λιγότερο καλός ήταν ο Γκέραρντς με την επινόηση καινούργιου προπονητικού υλικού. Όταν ξέμενε από ιδέες για προπονήσεις έπαιρνε τηλέφωνο στην Ολλανδία. Στον φίλο του Σεφ Βερχόσεν, που είχε γνωρίσει κατά τη διάρκεια των αγώνων μεταξύ των ομάδων τους VVV και Roda τη δεκαετία του '70. "Αν έχω καμιά καινούργια άσκηση να του δώσω", επαναλαμβάνει ο Βερχόσεν το αίτημα με το οποίο ο Γκέραρντς τον απασχολούσε συστηματικά. "Τότε του έστελνα μερικά προγράμματα προπόνησης και έτσι την έβγαζε ο Γκένε για κάποιο χρονικό διάστημα".

Φίλοι που πηγαίναν να τον επισκεφτούν στην Κρήτη, βλέπανε πως ο Ολλανδός απολάμβανε το στάτους του τοπικού ήρωα. "Όπου πήγαινε τον σήκωναν στον αέρα, απίστευτο", λέει ο Πιτ ντε Βίσσερ, που επισκέφτηκε τον πρώην βοηθό του αρκετές φορές. "Όλοι προσκολλούσαν πάνω του. Όπου κι αν πηγαίναμε, ήταν πάντα γιορτή. Σε κάθε εστιατόριο που πηγαίναμε ο κόσμος σηκωνόταν και έσπαγε πιάτα για πάρτη μας. Φανταστικό."

Ο Βερχόσεν έκλεισε την σεζόν ως προπονητής της MVV τρεις φορές με ένα ταξίδι στην Κρήτη. Ο Γκέραρντς του κανόνιζε αεροπλάνο, βοηθούσε τους παίκτες να νοικιάσουν μηχανή χωρίς δίπλωμα, κανόνισε η αστυνομία να μην κάνει περίεργες ερωτήσεις όταν ένα στέλεχος της MVV τράκαρε με το αυτοκίνητό του και φρόντιζε όλες οι αποσκευές της MVV να περάσουν χωρίς έλεγχο από το τελωνείο του αεροδρομίου. "Ο Γκένε είναι Θεός στην Κρήτη", έβλεπε ο Βερχόσεν.

084c

Επίτιμος Πολίτης

Ο Γκέραρντς παρέμενε δημοφιλής στο νησί, ακόμα και μετά την απόφασή του να κάνει ένα βήμα πίσω το 2000. Ο ΟΦΗ τον ευχαρίστησε με ένα αποχαιρετιστήριο ματς και μια εφ' όρου ζωής θέση ως σκάουτ και σύμβουλος. Μετά από πέντε μήνες όμως η θέση του ως επίτιμος πολίτης τερματίστηκε με έναν τυπικό Ελληνικό τρόπο: με απόλυση. Η σκιά του Γκέραρντς φάνηκε να εμποδίζει τον διάδοχό του. Το είδωλο του συλλόγου διάβασε σε μια εφημερίδα ότι τον είχαν διώξει. Ο Λιμβουργιανός δεν ήταν καν παραξενεμένος όμως. "Στην Ελλάδα δεν πρέπει να σε εντυπωσιάζει τίποτα", έλεγε εκείνον τον καιρό. Ο Γκέραρντς δούλεψε μετά ως τεχνικός διευθυντής και σκάουτ στην ΑΕΚ και ως προπονητής στον Ηρακλή και την ΑΠΟΕΛ στην Κύπρο. Στην τελευταία ομάδα κατάφερε να κατακτήσει το πρώτο πρωτάθλημα μετά από 6 χρόνια, αλλά δεν άργησε να ξαναφύγει. Ο Βερχόσεν προσπάθησε να τον μεταπείσει: "Μείνε ρε συ στην Κύπρο. Πάει καλά και βγάζεις αρκετά χρήματα". Ο Γκέραρντς δεν άλλαζε γνώμη. "Ήθελε να πάει σπίτι του. Πίσω στην Κρήτη." Ο Γκέραρντς παντρεύτηκε μια Ελληνίδα και εγκαταστάθηκε μαζί της σε μια εξοχική κατοικία (sic. στα βουνά του νησιού).

Ο προηγούμενος γάμος του Γκέραρντς χάλασε όταν άλλαξε τη Roda για τον ΟΦΗ. "Ο πατέρας μου πήρε τα πράγματά του και άφησε εμένα και την μητέρα μου πίσω στην Λιμβουργία", λέει ο τώρα 36χρονος Φρανκ Γκέραρντς. "Δεν το χειρίστηκε εκείνον τον καιρό και τόσο καλά. Η μητέρα μου, η οποία δεν ζει πλέον, με μεγάλωσε μόνη της. Μέχρι τα 16 μου ερχόταν ο πατέρας μου μια φορά το χρόνο στην Ολλανδία. Τότε άδειαζε όλο το παιχνιδάδικο, για να αντιμετωπίσει τις ενοχές του, και όλοι οι φίλοι μου με ζήλευαν. Θυμάμαι επίσης ότι γύρισε μια φορά για να με δει να παίζω ποδόσφαιρο. Η μητέρα μου τότε του είχε πει: "Ο Φράνκυ παίζει τόσο ωραία, έλα να τον δεις μια φορά." Εγώ έπαιζα στα F'jes, στο χωριό Όιρσμπέικ, το οποίο φυσικά δεν ήταν τίποτα το ιδιαίτερο. Αλλά ο πατέρας μου πήρε το αεροπλάνο και ήρθε μια τετάρτη απόγευμα να με δει. Ακόμα τον θυμάμαι εκεί να στέκεται. Μετά από πέντε λεπτά είχε δει αρκετά και πήγε να κάτσει στην καντίνα."

Μία φορά τον χρόνο επισκεπτόταν ο Φρανκ τον πατέρα του στην Κρήτη. "Σαν μικρό παιδί το θεωρούσα απίστευτα βαρετό να πηγαίνω να τον βλέπω, γιατί καθόταν συνεχώς να μοιράζει αυτόγραφα και να βγάζει φωτογραφίες με φιλάθλους. Ευτυχώς τα επόμενα χρόνια ο δεσμός μας βελτιώθηκε δραματικά. Ο πατέρας μου πάντοτε ήταν κλειστός, δεν καταφέραμε ποτέ να μιλήσουμε για τα δύσκολα θέματα. Έτσι ήταν όμως. Περάσαμε όμως πολύ καλά μαζί. Από το 1998 παρακολουθούσαμε για αρκετά χρόνια από κοντά τον τελικό του Champion League, κάτι το οποίο έγινε για εμάς κλασσική έξοδος πατέρα - γιου. Αυτή η παράδοση όμως σταμάτησε όταν σταμάτησε και να παίρνει δωρεάν εισιτήρια."

Ακούγεται κάπως κυνικό, αλλά ο Φρανκ μας μιλάει για όλα γελώντας. Φαίνεται να μην θέλει να μας κάνει να πιστέψουμε ότι έχει πληγωθεί. "Ο πατέρας μου έχει κάνει χαζά πράγματα στη ζωή του, όλοι κάνουμε λάθη. Για εμένα όμως νικούν οι όμορφες στιγμές που έζησα μαζί του όμως. Με τον πατέρα μου ποτέ δεν ήταν βαρετά. Όταν έφερα την γυναίκα μου στην Κρήτη για να τον γνωρίσει, κοιλιώταν μονίμως στο πάτωμα από τα γέλια. Ήταν ένας μοναδικός, συναρπαστικός και γεμάτος χιούμορ άνθρωπος." Πριν κάποια χρόνια τον κάλεσε ο πατέρας του για μια βραδιά οινογνωσίας. "Το υπόγειο στο σπίτι του ήταν γεμάτο με μπουκάλια κρασί που του είχαν δώσει. Καθόμασταν στον κήπο και ξεκίνησε: "Άντε, φέρε το πρώτο μπουκάλι". Έφερα ένα μπουκάλι από το υπόγειο, δοκίμασε μια γουλιά και πέταξε το ποτήρι στον κήπο. "Α - παί - σι - ο! Φέρε το δεύτερο." Παίζει να κατέβηκα τριάντα φορές στο υπόγειο. Ξεκαρδιστικό βράδυ."

Ο Φρανκ έβλεπε τον πατέρα του, του οποίου η χρόνια νόσος επιβεβαιώθηκε το 2005, τα τελευταία χρόνια να εξασθενεί. "Ο ίδιος πάντοτε έλεγε, ότι έζησε μια υπέροχη ζωή, αλλά η κατάληξη της ήταν τραγική. Τόσος κόσμος που κάποτε γινόταν χαλάκι για πάρτη του στις χρυσές εποχές, τόσοι λίγοι που του έδιναν σημασία τα τελευταία του χρόνια. Όλοι οι έπαινοι πρέπει να πάνε στην γυναίκα του και τον θετό του γιο. Αυτοί του στάθηκαν πάρα πολύ Αλλά πολλοί άλλοι Έλληνες κυρίως τον εκμεταλλεύτηκαν. Ήταν εκεί όταν συνέφερε αλλά εξαφανίστηκαν όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν. Αυτή είναι η άλλη όψη του ποδοσφαιρικού κόσμου. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έφευγε σιγά - σιγά, μόνος του, άρρωστος και χωρίς χρήματα."

Οι αποδοχές του από τα ποδοσφαιρικά του χρόνια είχαν στερέψει. "Και σε οικονομικά θέματα είχε γίνει πραγματικός Έλληνας: ξόδευε τα χρήματά του πριν καν τα πάρει. Κυρίως με τις επενδύσεις σε ακίνητα έχασε πολλά χρήματα." Και συνέχεια ερχόταν αυτό το ένα όνομα στα χείλη του: Μαχαμαντού Ντιαρρά. "Ο πατέρας μου τον είχε εκπαιδεύσει στον ΟΦΗ και τον είχε φέρει στην Vitesse. Τότε μπορούσε να πάρει ποσοστό μεταγραφής, αλλά το είχε αρνηθεί. Αυτή του η επιλογή τον στοίχειωσε για το υπόλοιπο της ζωής του. "Αν είχα βάλει μονάχα ένα τοις εκατό, ένα...", έλεγε αργότερα."

Ο Ντιαρρά έκανε μεταγραφές εκατομμυρίων αργότερα στην Olympique Lyon και Real Madrid. "Ο πατέρας μου είχε πάει να τον δει μια φορά στη Μαδρίτη. Καθόταν σε ένα όχημα γεμάτο γυναίκες να ουρλιάζουν. Γυρνώντας πίσω φώναζε "Αυτός ο μαλάκας κάνει βόλτες στο Audi A8 του, κι εγώ πρέπει να τη βγάζω με την παλιά Mercedes".

084d

Αποχαιρετιστήριο Φιλικό

Ο πλέον συνταξιούχος φροντιστής της Roda JC, Νόρμπερτ Κέουλεν, επισκέφτηκε τελευταία φορά τον φίλο του την περασμένη άνοιξη. Παρατήρησε ότι όλες του οι δυνάμεις είχαν αρχίσει να εγκαταλείπουν το κάποτε δυνατό του σώμα. "Αυτοί οι Έλληνες, από τότε που ο Γκένε αρρώστησε, τον μετέφεραν μονάχα από το κρεβάτι του στο αμαξίδιο και πάλι πίσω. Πιστεύω πως με τις σωστές ασκήσεις θα μπορούσε να διατηρήσει την μυϊκή του δύναμη για περισσότερο καιρό. Αλλά εντάξει, έμενε σε ένα σπίτι σε ένα απομακρυσμένο χωριουδάκι. Εκεί δεν γνωρίζουν από φυσιοθεραπεία." Το μόνο με το οποίο ήθελε ακόμα να ασχολείται ήταν να βλέπει ποδόσφαιρο στην τηλεόραση. Μαζί με τον Κέουλεν και τις συζύγους τους είδαν το φετινό τελικό του Champions League από την τηλεόραση μιας τοπικής ταβέρνας. "Ήταν όμορφη εικόνα, όλοι οι Έλληνες ερχόντουσαν να του δώσουν το χέρι τους. Εγώ βούτηξα τα δυο μου δάχτυλα σε ένα ποτήρι κρασί και τα έβαλα στο στόμα του. Φοβόμουν πως θα μου τα κόψει!" Ο Κέουλεν τον αποχαιρέτησε γνωρίζοντας ότι δεν θα τον ξαναδεί ποτέ. Τους τελευταίους μήνες ο πρώην προπονητής έσβηνε σιγά-σιγά. "Το ότι θα διοργανωνόταν το αποχαιρετιστήριο φιλικό, του έδινε, σύμφωνα με τη σύζυγό, του δύναμη."

Στις 20 Νοεμβρίου συγκεντρώθηκαν εννιά χιλιάδες οπαδοί στο στάδιο του ΟΦΗ, της ομάδας πλέον παίζει στην δεύτερη κατηγορία και που μετά τον Γκέραρντς ξαναγύρισε στην αλλαγή τριών προπονητών τη σεζόν. Ο Μαχλάς ήταν εκεί, ο Αναστασίου ήταν εκεί, όπως και δεκάδες ακόμα πρώην επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Για τελευταία φορά παίξανε κάτω από το βλέμμα του Λιμβουργιανού τους δασκάλου. "Είχαν έρθει παίκτες ακόμη κι από τη Γερμανία, τη Σερβία και την Χιλή", λέει ο Αναστασίου, που έκπληκτος άκουσε ότι δεν είχε ειπωθεί τίποτα στα Ολλανδικά ΜΜΕ. "Δεν μπορείτε να κατανοήσετε τι σήμαινε ο Γκένε στην Ελλάδα".

Ο Βερχόσεν, που έμαθε για το ματς από τον Αναστασίου, το είδε τον περασμένο μήνα πάλι με τα ίδια του τα μάτια. Πανό με την εικόνα του φίλου του ανέμιζαν σε ολόκληρη την Κρήτη. Ατελείωτες εκπομπές για τον Μίστερ Γκέραρντς στην Ελληνική τηλεόραση. "Και στα πέντε, έξι κανάλια που έπιανα από το δωμάτιό μου στο ξενοδοχείο τον έβλεπες." Από το τραπέζι της κουζίνας του στο Άαλμπέικ δείχνει τις δύο εφημερίδες που κρατάει στα χέρια του: και στις δύο ο Γκέραρντς στο πρωτοσέλιδο, και στις πίσω σελίδες δύο μεγάλα φωτορεπορτάζ του φιλικού."Το επόμενο βράδυ ξαναέπαιξε ολόκληρο το φιλικό στην τηλεόραση", λέει ο Βερχόσεν, κουνώντας το κεφάλι του μην μπορώντας να το πιστέψει. "Ο Γκένε είναι στην Ελλάδα μεγαλύτερος και από οποιονδήποτε Έλληνα προπονητή."

Αφηγείται πως η βραδιά κύλισε αρκετά χαοτικά: "Όπως συνηθίζουν οι Έλληνες, ο αγώνας ξεκίνησε με μία ώρα καθυστέρηση. Το σύστημα ήχου σε κάποια στιγμή έσβησε, και τα ηχεία ήταν ακόμα αφημένα στο γήπεδο την ώρα που ξεκινούσε ο αγώνας. Ήταν ένα μπάχαλο, αλλά ήταν όμορφο. Πολύ εντυπωσιακό. Πυροτεχνήματα, παιδιά με μπαλόνια, βουρκωμένα πρόσωπα. Ο Γκένε άντεξε μέχρι ένα δεκάλεπτο περίπου μετά το ημίχρονο. Εγώ πήγα μια μέρα μετά να τον αποχαιρετήσω. Με το ζόρι κατάφερε να μου μιλήσει, αλλά έδειχνε ότι η βραδιά του είχε κάνει εντύπωση. Η γυναίκα του είπε κι αυτή ότι ήταν ένα επίλογος..."

Ο Φρανκ Γκέραρντς δεν παρευρέθηκε εκείνο το βράδυ στον αποχαιρετισμό του Γκέραρντς. "Ήμουν καλεσμένος, αλλά τους είπα ειλικρινέστατα ότι είχα βαρεθεί λιγάκι την Ελληνική κατάσταση. Είχαν στο παρελθόν διοργανωθεί αρκετές φορές παρόμοια πράγματα για τον πατέρα μου. Και ερχόμουν στην Κρήτη, και πάλι ακυρωνόταν. Δεν μετανιώνω που δεν πήγα αυτή τη φορά. Το περασμένο καλοκαίρι αποχαιρέτησα τον πατέρα μου. Κατάφερα τότε να του γνωρίσω και το εγγόνι του. Για εμένα φτάνει. Αλλά χαίρομαι που κατάφεραν να τον αποχαιρετίσουν πάνω στην ώρα."

Ο Πιτ ντε Βίσσερ ελπίζει να μπορέσει να συναντήσει τον πρώην βοηθό του για μία ακόμα φορά. "Είναι δύσκολο, γιατί και η δική μου υγεία δεν το επιτρέπει. Αλλά ο Γκένε είναι ένας από τους καλύτερούς μου φίλους. Ένας πραγματικός άνθρωπος του ποδοσφαίρου, πολύ κοινωνικός και μεγάλη φυσιογνωμία. Στην Ολλανδία δυστυχώς τον έχουμε ξεχάσει, αλλά για εμένα ανήκει στους μεγαλύτερους προπονητές που έχει γνωρίσει η χώρα μας."

Πρωτότυπο κείμενο (στα Ολλανδικά): www.vi.nl

Μετάφραση: Γιάννης Ανδρουλάκης

Oficrete