Τα 200 χρόνια από την Έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, δεν είναι απλά άλλη μια επέτειος. «όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος…».
Είναι θαρρώ μεγαλύτερη μέρα από την αντίστοιχη τα προηγούμενα χρόνια ή εκείνη των επομένων.
Γιορτάζουμε πολλά περισσότερα, αφού καλώς ή κακώς, δεν υπάρχει ανάλογος εορτασμός για την Ίδρυση του Ελληνικού Κράτους ή για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, το 1913. Μάθαμε να τα συμπεριλαμβάνουμε σε αυτήν τη μέρα.
Ξεχάσαμε ακόμη τις δικές μας Επαναστάσεις, τις Κρητικές, δεκάδες τον αριθμό μέχρι να φύγει ο Τούρκος από το νησί, αφού πληρώθηκε με πολύ βαρύ φορτίο αίματος. Δε θυμάμαι ποτέ να έχει γίνει τόσο πανηγυρικός εορτασμός, ακόμη και το 2013, στα 100 χρόνια της Ένωσης.
Το κάνει η μοίρα φαίνεται, εκείνη που δοκιμάζει αέναα την χώρα, να μην μπορούμε να γιορτάσουμε όπως πρέπει. Δεν έγινε ούτε το 1921, αφού υπήρχε τότε το ανοιχτό μέτωπο της Μικράς Ασίας. Εκείνο που μας πρόδωσαν οι Σύμμαχοι, υπερβάλλαμε εαυτό, υπερεκτιμήσαμε τις δυνατότητές μας, δώσαμε λανθασμένα σε μικρούς πολιτικούς τα ηνία της χώρας, με τα γνωστά αποτελέσματα. Να χάσουμε χώματα που ήταν για χιλιετίες ελληνικά.
Τότε το πολεμικό μέτωπο, 100 χρόνια μετά το υγειονομικό μέτωπο.
Σε μια χρονιά που θα έπρεπε να πανηγυρίζουμε κάθε ημέρα, κάθε σημαντική ημερομηνία, όλο τον χρόνο, βρεθήκαμε να πανηγυρίζουμε όταν τα κρούσματα είναι μειωμένα και υπάρχουν έστω κάποιες ενδείξεις ότι θα ανοίξει η αγορά, θα επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα, θα ξαναβρεθούμε με φίλους και παρέες.
Δεν πρέπει όμως να περάσει η Ημέρα, σαν άλλη μια επέτειο. Είναι ευκαιρία για συλλογισμούς και σκέψεις, ευκαιρία για διάβασμα, για να μάθουμε περισσότερα, ίσως και κάτι καινούριο.
Είναι η ευκαιρία να μην ξεπεράσουμε την Επέτειο, απλά με μια σημαία στο μπαλκόνι ή δυο αναρτήσεις στα σόσιαλ.
Είναι ευκαιρία να μάθουμε παραπάνω την Ιστορία, να δούμε πού έσφαλαν οι πρόγονοί μας, τι θα μπορούσε να είχε διαμορφωθεί ορθότερα.
Δεν έχει πλέον δικαιολογία ο Έλληνας, στην εποχή της πληροφορίας, να μη γνωρίζει την ιστορία, άρα και να παραμένει αδαής, να άγεται σαν υποτακτικός. Ένας από τους τελευταίους μεγάλους Έλληνες φιλοσόφους, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, που και αυτός αναγκάστηκε να φύγει από την χώρα, είπε λόγια που ηχούν σαν Ευαγγέλιο σήμερα.
Έλεγε ο Καστοριάδης σε μια συνέντευξή του, από το Παρίσι όπου διέπρεπε:
«Μου ζητάτε να σας εξηγήσω. Μπορείτε να μου εξηγήσετε εσείς, γιατί οι Έλληνες, που σκοτώνονταν εννέα χρόνια, για να απελευθερωθούν από τους Τούρκους, θέλησαν αμέσως μετά ένα βασιλιά; Και γιατί, αφού έδιωξαν τον Όθωνα, έφεραν τον Γεώργιο; Και γιατί μετά ζητούσαν «ελιά, ελιά και Κώτσο βασιλιά;»
Δημοσιογράφος: "Μα, οι δικές σας απαντήσεις ενδιαφέρουν, ιδίως όταν αφορούν ερωτήματα που εσείς θέτετε. Θα θέλατε, λοιπόν, να διατυπώσετε τις απόψεις σας;"
Καστοριάδης: «Σύμφωνα με την παραδοσιακή «αριστερή» άποψη, όλα αυτά τα επέβαλαν η Δεξιά, οι κυρίαρχες τάξεις και η μαύρη αντίδραση. Μπορούμε όμως να πούμε ότι όλα αυτά τα επέβαλαν στον ελληνικό λαό, ερήμην του ελληνικού λαού; Μπορούμε να πούμε ότι ο ελληνικός λαός δεν καταλάβαινε τι έκανε; Δεν ήξερε τι ήθελε, τι ψήφιζε, τι ανεχόταν; Σε μιαν τέτοια περίπτωση αυτός ο λαός θα ήταν ένα νήπιο. Εάν όμως είναι νήπιο, τότε ας μη μιλάμε για δημοκρατία. Εάν ο ελληνικός λαός δεν είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, τότε, ας του ορίσουμε έναν κηδεμόνα. Εγώ λέω ότι ο ελληνικός λαός - όπως και κάθε λαός - είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται σήμερα…»
Aλήθεια μπήκε ποτέ ο Καστοριάδης στα σχολεία;
Μα πρόκειται για το ίδιο κράτος και την ίδια άρχουσα τάξη, της Εκκλησίας συμπεριλαμβανομένης, που κίνησε ουρανό και γη για να μη πάρει ο Καζαντζάκης το Νόμπελ.
Ίσως ένα από τα μεγαλύτερα ατοπήματα των 200 χρόνων. Γιατί ήταν πολλά, από την αρχή ακόμη. Ρίξαμε τον Κολοκοτρώνη στη φυλακή, σκοτώσαμε τον Καποδίστρια, τον Ανδρούτσο. Ο μέγας Τουρκοφάγος, Νικηταράς Σταματελόπουλος, πέθανε στην ψάθα.
Δε δώσαμε την ευκαιρία στον Βενιζέλο να ολοκληρώσει το έργο του. Χάσαμε την Μικρά Ασία, μας οδήγησαν σε Εμφύλιο.
Πόσο αλήθεια πληγώνει το γεγονός ότι είμαστε η μοναδική χώρα από τη μεριά των νικητών, που μάλιστα έχασε περίπου το 15% των νέων σε παραγωγική ηλικία στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, που όχι μόνο δεν αποκόμισε οφέλη, όχι μόνο δε γνώρισε την πρόοδο της Δ.Ευρώπης, μετά τον πόλεμο, τουναντίον οδηγήθηκε σε Εμφύλιο με τις ευλογίες και τις ραδιουργίες των Συμμάχων μας Εγγλέζων;
Ένα εμφύλιο που αν και κράτησε 5 χρόνια, έφερε για δεκαετίες ένα (sic) ψυχροπολεμικό κλίμα, ένα διχασμό μεταξύ των Ελλήνων. Δε μάθαμε τότε από τη Ιστορία, από τους Εμφυλίους μετά την Επανάσταση.
Διάφοροι ιστορικοί, Έλληνες και μη, υπερτονίζουν τη μοναδικότητα του πρώτου Συντάγματος που συντάχθηκε, πριν ακόμη την σύσταση του Κράτους, για το πόσο φιλελεύθερο ήταν, στη βάση της Άμεσης Δημοκρατίας των αρχαίων χρόνων.
Το διαγράψαμε, φέρνοντας ένα ξένο βασιλιά κι όταν κατανοήσαμε το λάθος, φέραμε έναν άλλο. Και το χειρότερο; Δημιουργήσαμε το πελατειακό κράτος, ακολουθώντας πρακτικές των κοτζαμπάσηδων στην περίοδο των Οθωμανών. Χειρότερο και από αυτό όμως, είναι ότι αυτό το «πελατειακό κράτος» εξακολουθεί να υφίσταται. Δε μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Κι όταν καταφέραμε να διώξουμε τον Βαυαρό βασιλιά, σπεύσαμε να τον αντικαταστήσουμε με ένα άλλο, ξένο βασιλιά. Γνωστός ο ρόλος της οικογενείας αυτής εκ Δανίας που μας βασίλευε, για τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον Εμφύλιο, τη Χούντα. Μαθαίνουμε από τα λάθη μας τελικά;
Όσο το σκέφτεται κάποιος, αναρωτιέται βαθύτερα. Ένα κράτος που βρίσκεται αν όχι στο καλύτερο «οικόπεδο» του πλανήτη, σε ένα από τα πιο καίρια, να βρίσκεται διαχρονικά γονατισμένο; Ένα κράτος που στο νότο έχει την Αφρική, στην Ανατολή την Ασία και στη Δύση την (υπόλοιπη) Ευρώπη - γιατί η Ευρώπη ανέκαθεν ξεκινούσε από τα ελληνικά, και δη τα κρητικά χώματα, πώς είναι δυνατόν να μην είναι ισχυρό, εξαρτημένο για αιώνες από τις Μεγάλες Δυνάμεις;
‘Ένα σταυροδρόμι ηπείρων και θαλασσών, με πλουτοπαραγωγικές πηγές, με ισχυρό ανθρώπινο δυναμικό, με ξεχωριστές ικανότητες ναυτοσύνης και δημιουργικότητας, γιατί ποτέ δε βρήκε τον ξεχωριστό του ρόλο στην παγκόσμια σκακιέρα;
Είδαμε κατά την διάρκεια της 25ης του Μάρτη, σε όλο τον κόσμο να αποδίδονται τιμές για τη χώρα μας. Σε πολλές χώρες, σε ακόμη περισσότερες πόλεις, ο γαλανόλευκος στολισμός δηλώνει περίτρανα την σημασία, αλλά και την δύναμη της Ελλάδας.
Δε νομίζω άλλη χώρα, ανάλογου πληθυσμού, έκτασης, να έχει γνωρίσει ανάλογες τιμές για μια μεγάλη επέτειο.
Κι όμως, δεν υπάρχει στατιστικός πίνακας δεικτών ευζωίας, δημοκρατικότητας, ελευθερίας λόγου, ανισοτήτων, δικαιοσύνης και ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς, που να φέρνει την Ελλάδα σε υψηλή θέση.
Για να βρούμε την απάντηση σε ένα πρόβλημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το πρόβλημα. Αν όμως δεν μπορούμε για αιώνες να κατανοήσουμε το πρόβλημα, δε φερόμαστε σαν νήπια, για να ξαναθυμηθούμε τον Καστοριάδη; Κι όμως είναι γνωστά, πασιφανή. Τα συναντάμε συνεχώς στην καθημερινότητα. Είπαμε για το πελατειακό κράτος, για την κομματικοποίηση που υποβόσκει σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής.
Δεν υπάρχει εθνική πολιτική για την παιδεία. Ένα μακροπρόθεσμο πλάνο, με ζητούμενα και απαιτήσεις, που θα οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Που δε θα αλλάζει με την αλλαγή του υπουργού. Τι χρειάζεται πια και είναι τόσο δύσκολο να απαντηθεί η Παιδεία; Τερματισμό της αποστήθισης, ενδυνάμωση της κριτικής σκέψης, διάκριση και αξιοποίηση των ξεχωριστών χαρισμάτων κάθε ατόμου.
Στέκομαι στην Παιδεία με ζήλο, γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη πληγή για το σύγχρονο ελληνικό κράτος, από την μετανάστευση των καλύτερων μυαλών της γενιάς τους.
Τα διαχρονικά προβλήματα του κράτους, συνεπικουρούμενα από την κατασκευασμένη οικονομική κρίση, που μας καθήλωσε για μια δεκαετία και μοιάζει να έχουμε ξεχάσει, να μην ψηλαφίζουμε τα πώς και τα γιατί, οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες εκτός χώρας, για μια καλύτερη ζωή.
Πόση περηφάνια νιώθουμε, όταν ένας Έλληνας διαπρέπει στο εξωτερικό, αλλά ταυτόχρονα και πόση πίκρα, γιατί η χώρα μας δεν αξιοποίησε, δεν μπόρεσε να κρατήσει αυτά τα μυαλά; Σκεφτείτε μόνο την περηφάνια που μας προσφέρει το ΙΤΕ σε κάθε νέα του ανακάλυψη, σε κάθε νέο επίτευγμα που θα ωφελήσει την ανθρωπότητα.
Κι όμως, το ΙΤΕ είναι η εξαίρεση. Ενώ θα έπρεπε να ήταν ο κανόνας. Ο πρωτοπόρος στις επιστήμες και την έρευνα, που θα ακολουθείται, θα συμπορεύεται με περισσότερα ανάλογα ιδρύματα στην χώρα. Όχι μόνο να κρατάνε τα ελληνικά μυαλά, αλλά να εισάγουν επιστήμονες ώστε να πετυχαίνουν ακόμη μεγαλύτερα επιτεύγματα.
Είναι μονόδρομος για τη Ελλάδα η επένδυση στην Παιδεία και την Έρευνα, αν θέλει να ισχυροποιήσει την θέση της.
Όπως ένας άλλος μονόδρομος, είναι η επένδυση στον πολιτισμό μας, στην κληρονομιά μας. Όχι μόνο στα μνημεία, τις αρχαιότητες και τα μουσεία. Κυρίως στο έργο των μεγάλων Ελλήνων. Του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, του Ιπποκράτη και του Θαλή, από τα χαμένα, «ματωμένα χώματα» της Μιλήτου και τόσων άλλων. Αντ’ αυτού, όχι μόνο δεν διδάσκονται επαρκώς, ακόμη και τα αρχαία Ελληνικά τείνουν να διδάσκονται περισσότερο σε άλλες χώρες, παρά τη δική μας.
Ο ελληνικός πολιτισμός, η φιλοσοφία, η μουσική, το δράμα, κάθε μορφή τέχνης, δεν είναι παρά συγκριτικά πλεονεκτήματα του Ελληνισμού. Εκείνα που διακηρύσσουν την οικουμενικότητα της Ελλάδος, που τη φέρνουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο κέντρο της Σεούλ υπάρχουν τα λόγια του Καζαντζάκη. Ή ότι μπορεί να βρεθείς σε μια ταβέρνα του Μοντεβιδέο και να ακούσεις ξάφνου Χατζηδάκη.
Δεν είναι τυχαίο ότι η ισχύς των ΗΠΑ, οφείλεται σε ικανό βαθμό στις ταινίες του Χόλυγουντ. Ή ότι οι άσπονδοι γείτονες επενδύουν στην 7η τέχνη, μπαίνοντας σε κάθε ευρωπαϊκό σπίτι με υπερπαραγωγές. Κι όμως, υπάρχουν τόσες ελληνικές ιστορίες που θα μπορούσαν να συνεπάρουν τον θεατή, προσδίδοντας κύρος, ισχύ και πολλά άλλα οφέλη στην χώρα. Από την ιστορία του Κολοκοτρώνη, μέχρι τον Καπετάν Μιχάλη και τον τελευταίο μεγάλο Έλληνα Ήρωα τον Παναγούλη, έτσι σαν πρόχειρα παραδείγματα.
Θεμελιώδες στοιχείο για την ισχυροποίηση της χώρας, δεν μπορεί να μην είναι το περιβάλλον, σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από κλιματικές ανωμαλίες.
Έχουμε το πλεονέκτημα της ηλιοφάνειας, έχουμε την ισχύ του Αιόλου, έχουμε τη γη που μας προσφέρει απλόχερα τα αγαθά της. Οφείλουμε να το προστατεύουμε σαν κόρη οφθαλμού. Όχι για μας σήμερα, για τις επόμενες γενιές, που θα αφήσουμε τούτο το «οικόπεδο». Κάνουμε κάτι για αυτό; Η ανακύκλωση μοιάζει με ανέκδοτο εικοσαετίας, είμαστε ουραγοί σε όλη την Ευρώπη. Οι θάλασσες μας γεμάτες πλαστικό, να καταστρέφει τη χλωρίδα και την πανίδα. Τα πρωτόγνωρα καιρικά φαινόμενα, κάθε χρόνο και σε περισσότερες περιοχές της χώρας. Δε δημιουργήθηκαν ξαφνικά, η άκρατη τσιμεντοποίηση των πάντων, η συρρίκνωση της δασικής χλωρίδας, η τουριστική «αξιοποίηση» στο μέγιστο βαθμό σε κάθε δυνατή πιθαμή, είναι το αίτιο όλων αυτών.
Το διαπιστώνουμε πάντα μετά το κακό. Κάνουμε κάτι για αυτό; Μα το ίδιο το κράτος προωθεί τα στρεβλά. Σαν να πυροβολεί τα πόδια του.
Πολλά από τα δεινά που έχει γνωρίσει η χώρα για δεκαετίες, οφείλονται στο έλλειμα δικαιοσύνης που επικρατεί. Κατάλοιπο ακόμη της τουρκοκρατίας, ίσως. Όταν η δικαιοσύνη του πασά, λειτουργούσε κατά το δοκούν. Συμπαθούσε ο πασάς ή ο προεστός, τον τάδε εναγόμενο; Θα κέρδιζε την αντιδικία. Πλέον δεν τίθεται θέμα συμπάθειας. Είναι θέμα πιο πολύπλοκο, που εξάγεται κυρίως από παράγοντες, όπως - κυρίαρχα - ο οικονομικός. Μπορεί ακόμη να είναι κομματικός, παραδικαστικός ή απλά θέμα φόρτου εργασίας.
Αυτό οδηγεί σε μια ατομικότητα, σε έλλειψη κοινωνικής συνοχής. Οδηγεί στο περιβόητο πια «να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα». Ο εαυτούλης μου και τίποτα άλλο. Το δικό μου το χωράφι να ναι καλά, τι με νοιάζουν οι άλλοι.
Έτσι αντικρούουμε το ζητούμενο που έθετε ο Μακρυγιάννης, στα πρώτα χρόνια του κράτους. Το εμείς πρώτα και ύστερα το εγώ. Το ξεχάσαμε τάχιστα, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε διχόνοιες.
Τα πρώτα 200 χρόνια λένε, είναι δύσκολα. Αν καταφέρουμε στα επόμενα 200 χρόνια να τιθασεύσουμε τις παθογένειες, να προάγουμε τα πλεονεκτήματα μας, να μάθουμε ότι μαζί μπορούμε να πετύχουμε περισσότερα, τότε η Ελλάδα θα ακολουθήσει πορεία προόδου και ισχυροποίησης, τα χρόνια που ακολουθούν.
Αν παραμείνουμε προσκολλημένοι, στάσιμοι, αρνούμενοι να μάθουμε από τα δεινά μας, τότε δε θα καταφέρουμε τίποτα άλλο, παρά να βρισκόμαστε σε καθεστώς θεοκρατικού προτεκτοράτου, έρμαιοι των ισχυρών του πλανήτη...
Δυνατότητα σχολιασμού και πρόσβασης στο chat room με ΔΩΡΕΑΝ απλή εγγραφή στο oficrete.gr